In het kort

Zowel in binnenlak op basis van terpentine als in binnenlak op waterbasis zitten vluchtige organische stoffen (VOS). Die zijn schadelijk voor de gezondheid. Probeer ze daarom zo min mogelijk in te ademen. In binnenlak op waterbasis zitten wel veel minder VOS dan in binnenlak op terpentinebasis. Er kunnen wel weer andere stoffen in zitten, waar je een allergische reactie van kunt krijgen.

Wat zit er in binnenlak?

Er bestaat binnenlak op terpentinebasis en op waterbasis (ook wel ‘water gedragen’ binnenlak of ‘acrylverf’ genoemd).

Zowel in binnenlak op basis van terpentine als binnenlak op basis van water zitten vluchtige organische stoffen (VOS). Deze VOS dienen als . Binnenlak op basis van terpentine bestaat voor ongeveer 30% uit terpentine. Terpentine is een mengsel van verschillende VOS, zoals koolwaterstoffen. Terpentine kan uit wel 200 verschillende stoffen bestaan. Soms lees je informatie over die stoffen op het etiket. Dan staat er bijvoorbeeld 'koolwaterstoffen, C9-C11, n-alkanen, iso-alkanen, cyclische verbindingen, <2% '. Sommige van deze stoffen in terpentine ruiken heel sterk. Producenten kunnen deze geur (deels) verwijderen. Je krijgt dan binnenlak op basis van terpentine zonder sterke geur.

Zijn chemische stoffen in binnenlak veilig?

Zijn VOS schadelijk voor je gezondheid?

VOS verdampen snel en blijven vervolgens in de lucht hangen. Ze zijn schadelijk voor de gezondheid. Je kunt door het inademen van een grote hoeveelheid VOS last krijgen van luchtwegirritatie, duizeligheid, misselijkheid en een dronken gevoel. Als je elke dag veel VOS inademt, kun je uiteindelijk hersenschade oplopen. Dit heet Organo Psycho Syndroom (OPS) en wordt ook wel ‘schildersziekte’ genoemd. Probeer dus altijd zo min mogelijk VOS in te ademen.

In binnenlak op waterbasis zit veel minder VOS dan in binnenlak op terpentinebasis. Er kunnen wel weer andere schadelijke stoffen in binnenlak op waterbasis zitten, zoals bepaalde . Van deze conserveermiddelen kan je een allergische reactie krijgen op de huid. Over het algemeen is binnenlak op waterbasis minder schadelijk voor je gezondheid. Ook is het minder schadelijk voor het milieu, als je je kwasten tenminste niet schoonspoelt onder de kraan.

Kun je binnenlak gebruiken als je zwanger bent?

In binnenlak zitten stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Vooral de VOS kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Probeer als je zwanger bent de damp van binnenlak zoveel mogelijk te vermijden en ventileer de ruimte goed, zowel bij binnenlak op terpentinebasis als bij binnenlak op waterbasis. Laat liever iemand anders verven die niet zwanger is.

Is binnenlak veilig voor baby's?

Zorg dat je ruim op tijd klaar bent met het verven van de babykamer en ventileer de kamer goed. Dan kunnen de stoffen verdampen en verdwijnen de VOS. Binnenlak is voor baby’s, zodra deze is uitgehard. Dan kan je baby veilig in de babykamer slapen. Uitgehard is iets anders dan droog of overschilderbaar. Het duurt langer voordat de binnenlak volledig is uitgehard. Hoe lang dit duurt, staat op de verpakking.

Ingrediënten

In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.

Tips

  • Lees de gebruiksaanwijzing op het etiket.

  • Voorkom contact met de huid. In binnenlak zitten vaak stoffen die eczeem en allergische reacties kunnen veroorzaken. Tips om contact met de huid te voorkomen:

    • Werk zorgvuldig; rustig roeren, niet morsen

    • Draag werkkleding en handschoenen

    • Denk eraan dat rollers meer spatten dan kwasten

  • Probeer het inademen van VOS te voorkomen. VOS verdampen snel en ze zijn schadelijk voor de gezondheid. Ventileer de ruimte waarin je werkt daarom altijd goed.

  • Houd binnenlak buiten bereik van kinderen, omdat er schadelijke stoffen in zitten. Probeer als je zwanger bent zo min mogelijk te werken met binnenlak. Ook met binnenlakken op waterbasis.

  • Tips voor het verwijderen van binnenlak of schuren:

    • Draag een stofmasker of mondkapje om zo min mogelijk stof in te ademen. Bij het schuren van verflagen kunnen schadelijke stoffen vrijkomen.

    • Gebruik het liefst een schuurmachine met stofzuiger.

    • Maak je schuurpapier nat om stofvorming te voorkomen.

    • Gebruik liever geen verfafbranders of chemische verfverwijderaars, maar een verfkrabber.

  • Op de verpakking staat hoeveel je binnenlak glanst (de glansgraad). Hoogglans glimt het meest, zijdeglans wat minder en mat het minst. In verschillende binnenlakken (op basis van kleur en glansgraad) van hetzelfde merk en productlijn kunnen verschillende stoffen zitten. Bekijk dus altijd goed het etiket als je allergisch bent voor een bepaalde chemische stof.

Online kopen

Let op als je binnenlak online bestelt:

  • Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt.

  • Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving.

  • Koop je zelf een product bij een webwinkel van buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt.

Verschijningsvormen

Verschillende soorten binnenlak

Producenten noemen binnenlak ook wel lak, verf (voor binnen) of lakverf. Sommige binnenlak is bedoeld is voor hout, andere voor metaal of juist voor kunststof. Binnenlak kan ‘dekkend’ zijn, waardoor je het hout niet meer ziet, of ‘transparant’, waardoor je de houtnerven nog kunt zien. Je kunt binnenlak in verschillende kleuren en glansgraden kopen. De glansgraad geeft aan hoeveel de binnenlak glanst. Je kunt op de verpakking de glansgraad zien. Hoogglans glimt het meest, zijdeglans wat minder en mat het minst.

Er bestaat ook een aantal speciale lakken. Bijvoorbeeld radiatorlak. Deze lak kan goed tegen warmte(verschillen) en daarom kan je er goed je radiator mee verven. Een ander voorbeeld van speciale lak is schoolbordlak. Daar kun je met krijt op schrijven als de verf droog is. Er zijn ook (krasvaste of slijtvaste) lakken die harder zijn er waar minder snel krassen op komen, zoals traplak.

Soms is een binnenlak bedoeld om als eerste laag te gebruiken. Er staat dan op de verpakking dat het een grondverf of primer is.

Binnenbeits is een ander product dan binnenlak. Binnenbeits is vochtregulerend. Het zorgt ervoor dat het hout kan blijven ‘ademen’ en vocht in het hout er ook weer uit kan. Binnenlak zorgt juist voor een afsluitende laag.

Informatie op het etiket

Keurmerken

Er bestaan keurmerken op het gebied van duurzaamheid en milieu voor verf. Voorbeelden van keurmerken die je kunt tegenkomen op de verpakking van binnenlak zijn:

  • Producten en diensten die het ECO-label krijgen zijn minder belastend voor het milieu op het gebied van grondstoffen, energie, water, schadelijke stoffen, afval en verpakking. Met dit label probeert de EU consumenten en bedrijven bewuster te maken van hun consumptie en productie.
  • Het Dubokeur keurmerk laat zien dat een product tot de meest milieuvriendelijke producten in een bepaalde productgroep behoort. Producten die in aanmerking komen voor het keurmerk zijn de producten met de laagste milieu-impact en producten mogen daarnaast geen schadelijke gezondheidseffecten hebben voor de gebruikers.
  • Dit symbool is het Grüne Punkt logo. De Grüne Punkt geeft aan dat er door de producent is meebetaald aan de verwerking van het afval dat het verpakkingsmateriaal met zich meebrengt. Het maakt deel uit van de Duitse wet. In Duitsland moet dit logo op verpakkingen van het product staan. Producenten van producten die in Nederland op de markt komen, moeten ook verantwoordelijkheid nemen voor de verwerking van het afval van verpakkingen maar er is geen logo aan gekoppeld.
  • Het Nordic Swan Ecolabel is een Scandinavisch label wat strikte milieuregels en het gebruik van chemische stoffen handhaaft in de hele levenscyclus van een product (van productie tot en met gebruik).
  • Dit keurmerk stelt de eis aan producenten dat de verf voor 90% bestaat uit hernieuwbare of ruim beschikbare grondstoffen, dat er minimale hoeveelheden vluchtige organische stoffen (VOS) in zitten en dat de dekkingsgraad voldoende is.

Beweringen en waarschuwingen

Op het etiket van binnenlak kun je onderstaande symbolen tegenkomen:

  • Sommige producten met zo'n symbool leveren bij opname via de mond of huid en bij inademen direct irritatie op, sommige producten kunnen schadelijk zijn.
  • Product kan gemakkelijk vlam vatten als het in contact komt met een ontstekingsbron (brandende sigaret, lucifer, vonk). Zowel vaste stoffen, vloeibare stoffen als gassen kunnen ontvlammen.
  • Product kan bij opname via de mond of de huid of bij inademen mogelijk kankerverwekkend zijn of op een andere manier schadelijk zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld voor de voortplanting.
  • Producten die schadelijk zijn voor de organismen als ze in het milieu terechtkomen. Deze producten kunnen bijvoorbeeld sterfte van vissen of bijen veroorzaken.

Bewaren en weggooien

Zit je tussen twee verfklussen in?

Kwasten of rollers met binnenlak op terpentinebasis kun je enkele dagen soepel houden door ze in een gesloten plastic zakje in de vriezer te bewaren. Kwasten met binnenlak op waterbasis kun je enkele dagen bewaren als je ze in een potje met water zet of als je ze strak in aluminiumfolie wikkelt. Dat laatste kan ook met rollers. Wil je kwasten voor het schilderen van binnenlak op basis van terpentine langere tijd bewaren, dan kun je ze in een potje met (rauwe) lijnolie zetten.

Spoel kwasten niet uit onder de kraan. Ook niet als je binnenlak op waterbasis is. Ga je een kwast of roller toch niet bewaren? Laat hem dan zonder eerst schoon te maken uitharden en gooi hem weg bij het restafval.

Binnenlak bewaren

Binnenlak, ook een aangebroken verpakking, blijft vaak lang goed als je het goed afsluit en op de juiste manier bewaart. Als je na het aandrukken van de deksel een blik binnenlak even op de kop houdt, wordt het blik luchtdicht afgesloten. Bewaar binnenlak op een droge plek. Vermijd plekken waar het te koud of te warm kan worden, zoals de schuur. Bewaar binnenlak buiten bereik van kinderen.

Waar gooi ik (de verpakking van) binnenlak weg?

Binnenlak die over is, en vochtige kwasten en rollers, gooi je weg bij het klein chemisch afval. Spoel geen binnenlak door de gootsteen, ook geen binnenlak op waterbasis. Dat is namelijk schadelijk voor het milieu. Een leeg en/of opgedroogd blik binnenlak mag bij het restafval, net zoals uitgeharde kwasten en rollers. Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.

Op het etiket van binnenlak kun je onderstaand symbool tegenkomen:

  • Dit is het symbool voor klein chemisch afval (kca). Het kca-logo is afgeschaft, maar je vindt het nog wel op producten. Soms staat dit logo onterecht op een product en op sommige kca-producten ontbreekt het juist. Kijk voor de juiste informatie daarom op de website van Milieu Centraal.

Meer informatie

Hoeveelheid VOS in binnenlak

Op een verpakking van binnenlak staat altijd de term VOS. Dit staat voor ‘vluchtige organische stoffen’. Tegenwoordig mag er minder VOS in binnenlak zitten dan vroeger. Op de verpakking lees je hoeveel VOS er daadwerkelijk in de binnenlak zit en wat dit betekent. Daarvoor zijn drie categorieën:

Hoeveelheid VOS (gram per liter (g/L))

Dit betekent

Minder dan 100

Geen/zeer weinig oplosmiddel

100 tot 300

Oplosmiddelarm

Meer dan 300

Oplosmiddelrijk

Binnenlak op waterbasis herken je meestal doordat er op de verpakking staat ‘geen/zeer weinig oplosmiddel’. Met de term ‘oplosmiddel’ op de verpakking worden de VOS bedoeld. In verf met ‘geen/zeer weinig oplosmiddel’ zitten andere oplosmiddelen, zoals water. Is de binnenlak op basis van terpentine, dan staat meestal het woord ‘oplosmiddelarm’ op de verpakking. Sinds het jaar 2000 mogen professionele schilders binnenshuis alleen nog verf met 'geen/zeer weinig oplosmiddel' gebruiken. Over het algemeen is binnenlak met minder VOS minder schadelijk voor je gezondheid.

Verboden stoffen in verf

Sommige stoffen die vroeger nog wel in verf mochten zitten, mogen producenten nu niet meer aan verf voor consumenten toevoegen. Bijvoorbeeld omdat ze (te) schadelijk zijn voor de gezondheid of voor het milieu. Voorbeelden hiervan zijn de hulpstoffen 2-butanonoxim en kobaltcarboxylaat. Lood is al in de jaren negentig van de vorige eeuw verboden in verf. Ook chroom-6 mag niet meer in verf zitten die aan consumenten wordt verkocht. Zulke stoffen kunnen nog wel in oude verflagen zitten. Houd daar rekening mee als je bijvoorbeeld wilt gaan schuren of zagen. Verbrand ook geen geverfd hout in je open haard, kachel of vuurkorf.

Wat zegt de wet over binnenlak?

Binnenlak die in Nederland te koop is, moet voldoen aan Europese wetgeving. In de Europese Unie is afgesproken dat chemische stoffen, die in verf en lakken zitten, moeten voldoen aan de Europese REACH Verordening (1907/2006/EG).

Er is ook een Europese verfrichtlijn (2004/42/EG), die sinds 2010 eisen stelt aan de hoeveelheid VOS in binnenlak. In binnenlak op waterbasis mag niet meer dan 130 g/L VOS zitten. Binnenlak op terpentinebasis mag niet meer dan 300 g/L VOS bevatten. In bepaalde typen binnenlak, zoals grondverf of primer, mogen meer VOS zitten. Hoeveel VOS er volgens de wet maximaal in binnenlak mag zitten, moet op het etiket staan (dit is de EU-grenswaarde). Op het etiket van binnenlak moet ook staan hoeveel VOS erin zit en of het ‘geen/zeer weinig oplosmiddel’ bevat, ‘oplosmiddelarm’ of ‘oplosmiddelrijk’ is.

Daarbij moet binnenlak voldoen aan de Warenwet. Producenten en importeurs moeten ervoor zorgen dat binnenlak die op de markt komt veilig is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht of producenten en importeurs wettelijke eisen naleven.