In het kort

Zowel in beits op basis van terpentine als in beits op waterbasis zitten vluchtige organische stoffen (VOS). Die zijn schadelijk voor de gezondheid. Probeer ze daarom zo min mogelijk in te ademen. In beits op waterbasis zitten wel veel minder VOS dan in beits op terpentinebasis. Er kunnen wel weer andere stoffen in zitten, waar je een allergische reactie van kunt krijgen.

Wat zit er in beits?

Er bestaan beitsen op basis van terpentine en op waterbasis (ook wel 'water gedragen' beits genoemd).

Zowel in beits op basis van terpentine als in beits op waterbasis zitten vluchtige organische stoffen (VOS). Deze VOS dienen als . Beits op basis van terpentine bestaat voor ongeveer 40% uit terpentine. Terpentine is een mengsel van verschillende VOS, zoals koolwaterstoffen. Terpentine kan wel uit 200 verschillende stoffen bestaan. Soms lees je informatie over die stoffen op het etiket. Dan staat er bijvoorbeeld ‘koolwaterstoffen’, C9-C11, n-alkanen, iso-alkanen, cyclische verbindingen, <2% ’. Sommige van deze stoffen in de terpentine ruiken heel sterk. Producenten kunnen deze geur (deels) verwijderen. Je krijgt dan beits op basis van terpentine die minder sterk ruikt.

Zijn chemische stoffen in beits veilig?

Zijn VOS schadelijk voor je gezondheid?

VOS verdampen snel uit de beits en blijven vervolgens in de lucht hangen. Ze zijn schadelijk voor de gezondheid. Je kunt door het inademen van een grote hoeveelheid VOS last krijgen van luchtwegirritatie, duizeligheid, misselijkheid en een dronken gevoel. Als je dag in dag uit veel VOS inademt, kun je uiteindelijk hersenschade oplopen. Dit heet Organo Psycho Syndroom (OPS) en wordt ook wel ‘schildersziekte’ genoemd. Probeer dus altijd zo min mogelijk VOS in te ademen.

In beits op waterbasis zitten veel minder VOS dan in beits op terpentinebasis. Er kunnen wel weer andere schadelijke stoffen in beits op waterbasis zitten, zoals bepaalde . Van deze conserveermiddelen kan je een allergische reactie krijgen op de huid. Over het algemeen is beits op waterbasis minder schadelijk voor je gezondheid. Ook is het minder schadelijk voor het milieu, als je je kwasten tenminste niet schoonspoelt onder de kraan.

Kun je beitsen als je zwanger bent?

In beits zitten stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid. Vooral VOS kunnen schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Probeer als je zwanger bent de damp van beits zo veel mogelijk te vermijden, zowel van beits op terpentinebasis als van beits op waterbasis. Laat liever iemand anders beitsen die niet zwanger is.

Ingrediënten

In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.

Tips

  • Lees de gebruiksaanwijzing op het etiket.

  • Voorkom contact met de huid. Beits bevat vaak stoffen die eczeem en allergische reacties kunnen veroorzaken. Tips om contact met de huid te voorkomen:

    • Werk zorgvuldig; rustig roeren, niet morsen.

    • Draag werkkleding en handschoenen

    • Denk eraan dat rollers meer spatten dan kwasten

  • Probeer het inademen van VOS te voorkomen. VOS verdampen snel en ze zijn schadelijk voor de gezondheid. Ook buiten kun je veel oplosmiddel inademen als je bijvoorbeeld een groot oppervlak beitst (zoals een houten schutting) of bij warm of windstil weer.

  • Houd beits buiten het bereik van kinderen, omdat er schadelijke stoffen in zitten. Probeer als je zwanger bent zo min mogelijk te werken met beits.

  • Tips voor het verwijderen van beits of schuren:

    • Draag een stofmasker of mondkapje om het inademen van stof te beperken. Bij het schuren van verflagen kunnen schadelijke stoffen vrijkomen.

    • Gebruik het liefst een schuurmachine met stofzuiger.

    • Maak je schuurpapier nat om stofvorming te voorkomen.

    • Gebruik liever geen verfafbranders of chemische verfverwijderaars, maar een verfkrabber.

Online kopen

Let op als je beits online bestelt:

  • Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt.

  • Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving.

  • Koop je zelf een product bij een webwinkel buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt.

Verschijningsvormen

Verschillende soorten beits

Zowel van beits op basis van terpentine als beits op waterbasis zijn transparante (doorzichtige) en dekkende varianten te koop. Bij transparante beits blijf je de nerven van het hout goed zien. Dekkende beits is ondoorzichtig, waardoor de houtnerven niet of minder goed zichtbaar zijn. Zowel transparante als dekkende beits kun je in verschillende kleuren kopen. Beitsen doe je meestal op houtwerk buiten, maar sommige verf voor binnen heeft dezelfde (vochtregulerende) eigenschappen als beits. Dit heet daarom ook wel ‘binnenbeits’.

Informatie op het etiket

Keurmerken

Er bestaan keurmerken op het gebied van duurzaamheid en milieu voor verf. Op het etiket van beits kun je onderstaande keurmerken tegenkomen:

  • Producten en diensten die het ECO-label krijgen zijn minder belastend voor het milieu op het gebied van grondstoffen, energie, water, schadelijke stoffen, afval en verpakking. Met dit label probeert de EU consumenten en bedrijven bewuster te maken van hun consumptie en productie.
  • Het Dubokeur keurmerk laat zien dat een product tot de meest milieuvriendelijke producten in een bepaalde productgroep behoort. Producten die in aanmerking komen voor het keurmerk zijn de producten met de laagste milieu-impact en producten mogen daarnaast geen schadelijke gezondheidseffecten hebben voor de gebruikers.
  • Dit symbool is het Grüne Punkt logo. De Grüne Punkt geeft aan dat er door de producent is meebetaald aan de verwerking van het afval dat het verpakkingsmateriaal met zich meebrengt. Het maakt deel uit van de Duitse wet. In Duitsland moet dit logo op verpakkingen van het product staan. Producenten van producten die in Nederland op de markt komen, moeten ook verantwoordelijkheid nemen voor de verwerking van het afval van verpakkingen maar er is geen logo aan gekoppeld.
  • Het Nordic Swan Ecolabel is een Scandinavisch label wat strikte milieuregels en het gebruik van chemische stoffen handhaaft in de hele levenscyclus van een product (van productie tot en met gebruik).
  • Dit keurmerk stelt de eis aan producenten dat de verf voor 90% bestaat uit hernieuwbare of ruim beschikbare grondstoffen, dat er minimale hoeveelheden vluchtige organische stoffen (VOS) in zitten en dat de dekkingsgraad voldoende is.

Beweringen en waarschuwingen

Op het etiket van beits kun je onderstaande symbolen tegenkomen:

  • Sommige producten met zo'n symbool leveren bij opname via de mond of huid en bij inademen direct irritatie op, sommige producten kunnen schadelijk zijn.
  • Product kan gemakkelijk vlam vatten als het in contact komt met een ontstekingsbron (brandende sigaret, lucifer, vonk). Zowel vaste stoffen, vloeibare stoffen als gassen kunnen ontvlammen.
  • Product kan bij opname via de mond of de huid of bij inademen mogelijk kankerverwekkend zijn of op een andere manier schadelijk zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld voor de voortplanting.
  • Producten die schadelijk zijn voor de organismen als ze in het milieu terechtkomen. Deze producten kunnen bijvoorbeeld sterfte van vissen of bijen veroorzaken.

Bewaren en weggooien

Zit je tussen twee beitsklussen in?

Gebruikte kwasten of rollers met beits op terpentinebasis kun je enkele dagen soepel houden door ze in een gesloten plastic zakje in de vriezer te bewaren. Als je hebt gebeitst met beits op waterbasis, dan kun je daarvoor gebruikte kwasten enkele dagen bewaren in een potje met water of door ze strak in aluminiumfolie te wikkelen. Dat laatste kan ook met rollers.

Spoel kwasten niet uit onder de kraan. Ook niet als je beits op waterbasis is. Ga je een kwast of roller toch niet bewaren? Laat hem dan zonder eerst schoon te maken uitharden en gooi hem weg bij het restafval.

Beits bewaren

Beits, ook een aangebroken verpakking, blijft vaak lang goed als je het goed afsluit en op de juiste manier bewaart. Als je na het aandrukken van de deksel een blik beits even op de kop houdt, wordt het blik luchtdicht afgesloten. Bewaar beits op een droge plek. Vermijd plekken waar het te koud of te warm kan worden, zoals de schuur. Bewaar beits buiten bereik van kinderen.

Waar gooi ik (de verpakking van) beits weg?

Beits die over is, en vochtige kwasten en rollers, gooi je weg bij het klein chemisch afval. Spoel geen beits door de gootsteen, ook geen beits op waterbasis. Dat is namelijk schadelijk voor het milieu. Een leeg en/of opgedroogd blik beits mag bij het restafval, net zoals uitgeharde kwasten en rollers. Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.

Op het etiket van buitenlak kun je onderstaand symbool tegenkomen:

  • Dit is het symbool voor klein chemisch afval (kca). Het kca-logo is afgeschaft, maar je vindt het nog wel op producten. Soms staat dit logo onterecht op een product en op sommige kca-producten ontbreekt het juist. Kijk voor de juiste informatie daarom op de website van Milieu Centraal.

Meer informatie

Hoe werkt beits?

Beits is vochtregulerend. Dit betekent dat het hout kan blijven 'ademen', waardoor het minder snel gaat rotten. Daarom is (buiten)beits een ander product dan buitenlak. Buitenlak zorgt juist voor een afsluitende laag op het hout. Beits dringt goed door in de ondergrond van het materiaal. Je hoeft daarom geen grondverf aan te brengen. Het is wel belangrijk om de ondergrond goed te ontvetten. Vooral van naaldhout dat hars bevat.

Beitsen doe je vooral buiten om hout te beschermen waar nog geen onderlaag op zit (zoals lak). Bijvoorbeeld een schutting of tuinhuisje zijn meestal geschikt om te beitsen.

Hoeveelheid VOS in beits

Op een blik beits staat altijd de term VOS. Dit staat voor 'vluchtige organische stoffen'. Tegenwoordig mag er minder VOS in beits zitten dan vroeger. Op de verpakking lees je hoeveel VOS er daadwerkelijk in beits zit en wat dit betekent. Daarvoor zijn drie categorieën:

Hoeveelheid VOS (gram per liter (g/L))

Dit betekent

Minder dan 100

Geen/zeer weinig oplosmiddel

100 tot 300

Oplosmiddelarm

Meer dan 300

Oplosmiddelrijk

Op een blik beits op waterbasis staat meestal 'geen/zeer weinig oplosmiddel'. Met de term ‘oplosmiddel’ op de verpakking worden de VOS bedoeld. In beits met ‘geen/zeer weinig oplosmiddel’ zitten andere oplosmiddelen, zoals water. Op een blik beits op terpentinebasis staat 'oplosmiddelarm' of 'oplosmiddelrijk'. Over het algemeen is beits met minder VOS minder schadelijk voor je gezondheid.

Verboden stoffen in beits

Sommige stoffen die vroeger nog wel in beits mochten zitten, mogen producenten nu niet meer aan beits (of verf) voor consumenten toevoegen. Bijvoorbeeld omdat ze (te) schadelijk zijn voor de gezondheid of voor het milieu. Voorbeelden hiervan zijn de hulpstoffen 2-butanonoxim en kobaltcarboxylaat. Lood is al in de jaren negentig van de vorige eeuw verboden in verf. Ook chroom-6 mag niet meer in verf zitten die aan consumenten wordt verkocht. Zulke stoffen kunnen uiteraard nog wel in zitten in hout wat vroeger behandeld is. Houd daar rekening mee als je bijvoorbeeld wilt gaan schuren of zagen. Verbrand geen behandeld hout in je open haard, kachel of vuurkorf.

Wat zegt de wet over beits?

Beitsen die in Nederland te koop zijn, moeten voldoen aan Europese wetgeving. In de Europese Unie is afgesproken dat chemische stoffen die in beits zitten, moeten voldoen aan de Europese REACH Verordening (1907/2006/EG).

Er is ook een Europese verfrichtlijn (2004/42/EG), die sinds 2010 eisen stelt aan de hoeveelheid VOS in beitsen. In beitsen op basis van water (watergedragen beits) mag niet meer dan 130 g/l VOS zitten. Beitsen op terpentinebasis mogen niet meer dan 400 g/l VOS bevatten. Hoeveel VOS er volgens de wet maximaal in beits mag zitten, moet op het etiket staan (dit is de EU-grenswaarde). Op het etiket van beits moet ook staan hoeveel VOS erin zit en of het 'geen/zeer weinig oplosmiddel' bevat, 'oplosmiddelarm' of 'oplosmiddelrijk' is.

Daarbij moet beits voldoen aan de Nederlandse Warenwet. Producenten en importeurs moeten ervoor zorgen dat beits die op de markt komt is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht of producenten en importeurs de wettelijke eisen naleven.