In het kort

Koolwaterstoffen komen uit fossiele, ruwe olie die uit de aarde wordt gehaald. Ruwe aardolie is een complexe mix van verschillende koolwaterstoffen. Bij het van ruwe aardolie worden deze koolwaterstoffen van elkaar gescheiden. Zo ontstaan zogenoemde aardoliefracties. Aardoliefracties kunnen nog verder van elkaar worden gescheiden tot pure chemische stoffen.

Waarom zit deze stof in producten?

Veel koolwaterstoffen uit aardolie zijn brandbaar. Deze koolwaterstoffen zitten bijvoorbeeld als brandstof in aanstekervloeistof, benzine, diesel, kerosine, lampolie, paraffineolie, petroleum en stookolie. Kerosine zit soms in aanmaakblokjes als brandstof. Koolwaterstoffen komen in gasvorm, in vloeibare vorm of in vaste vorm voor. Hierdoor hebben ze verschillende eigenschappen. Het is een veelzijdige groep van stoffen, daarom worden ze gebruikt in veel verschillende producten.

Gasvormige koolwaterstoffen, zoals butaan, worden veel gebruikt als drijfgassen in bijvoorbeeld deodorant of smeermiddelen. Vloeibare koolwaterstoffen worden als gebruikt in speciale middelen voor ontvetten, reinigen, schoonmaken (wasbenzine, terpentine), onderhoud (meubelolie, teakolie) of voor het verwijderen van vlekken. Ook zitten vloeibare koolwaterstoffen als oplosmiddel in verfproducten, zoals beits, buiten- en binnenlak. De minder vloeibare en vaste koolwaterstoffen, ook wel minerale oliën genoemd, worden gebruikt in persoonlijke verzorgingsproducten, zoals lippenbalsem en (vettige) crèmes, of als smeermiddel.

Is deze stof veilig?

Bij zijn producten met koolwaterstoffen . Volg altijd de instructies op de verpakking van het product op.

Inademen van gasvormige koolwaterstoffen

Je kunt door het inademen van een grote hoeveelheid gasvormige koolwaterstoffen (zie Vluchtige Organische Stoffen) last krijgen van irritatie aan je luchtwegen, duizeligheid, misselijkheid en een dronken gevoel. Als je dag in dag uit veel koolwaterstoffen inademt, zoals sommige schilders, kun je uiteindelijk hersenschade oplopen. Bij het werken met koolwaterstoffen moet je daarom zorgen voor goede ventilatie. Bepaalde koolwaterstoffen in bijvoorbeeld verf of terpentine kunnen stoffen bevatten die schadelijk zijn voor het ongeboren kind. Probeer als je zwanger bent het inademen van koolwaterstofdampen te vermijden.

Inslikken van vloeibare koolwaterstoffen

Zorg ervoor dat je geen producten inslikt waarin vloeibare koolwaterstoffen zitten. Is dit toch gebeurd, neem dan direct contact op met een arts en braak en hoest zo min mogelijk. Bij het braken of hoesten kan er namelijk een kleine hoeveelheid koolwaterstoffen in de longen komen. Dat kan leiden tot een chemische longontsteking. Kenmerken van een chemische longontsteking zijn hoesten, koorts en benauwdheid. Na inslikken kunnen koolwaterstoffen ook hoofdpijn, misselijkheid, sufheid en andere gezondheidsklachten, zoals buikpijn en diarree, veroorzaken.

Koolwaterstoffen op de huid

Vloeibare koolwaterstoffen kunnen schadelijk zijn voor de huid. Vermijd direct huidcontact met vloeibare koolwaterstoffen, want die ontvetten je huid heel sterk. Dit geldt vooral voor producten met een hoge concentratie koolwaterstoffen, zoals terpentine, wasbenzine en lampolie. Als koolwaterstoffen veel of vaak op je huid komen kun je last krijgen van een droge en gebarsten huid, eczeem en andere huidaandoeningen.

Meer informatie

Wat zegt de wet over koolwaterstoffen?

Voor het gebruik van koolwaterstoffen in consumentenproducten gelden veiligheidseisen. Zo is bijvoorbeeld in de Europese REACH verordening (1907/2006/EG) vastgelegd dat de hoeveelheid butadieen in butaan gebruikt in consumentenproducten niet boven 0,1% uit mag komen. En in de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009/EG) is vastgelegd dat minerale oliën gezuiverd moeten worden van polycylische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) voordat ze gebruikt mogen worden in persoonlijke verzorgingsproducten.

Vervuiling in koolwaterstoffen

Bij de productie van koolwaterstoffen is vaak een beetje vervuiling aanwezig. Voorbeelden van deze vervuilingen zijn butadieen in butaan, in terpentine, of PAKs (polycyclisch aromatische koolwaterstoffen) in minerale oliën. PAKs, aromaten en butadieen zijn (verdacht) kankerverwekkend en schadelijk voor het milieu.

Koolwaterstoffen als bescherming

Koolwaterstoffen in vaste vorm, zogenaamde minerale oliën, worden juist gebruikt in producten om je huid te beschermen. Een voorbeeld hiervan is petrolatum, beter bekend als vaseline, dat een beschermend laagje over je huid legt, waardoor je huid minder snel uitdroogt.