In het kort

De belangrijkste stoffen in tandpasta zijn fluoride, schuurmiddelen en . Fluoride beschermt je tanden tegen gaatjes. Schuurmiddelen schrobben tandplak van je tanden en wasactieve stoffen zorgen voor schuim. Bij is tandpasta . Kleine kinderen slikken tandpasta vaker in. Gebruik daarom voor kleine kinderen een peutertandpasta. Daar zit minder fluoride in.

Wat zit er in tandpasta?

Belangrijkste stoffen in tandpasta

In tandpasta’s zitten altijd ongeveer dezelfde chemische stoffen. De volgende stoffen komen veel voor in tandpasta en zijn belangrijk voor de werkzaamheid:

  • Fluoride: Fluoride versterkt het tandglazuur en beschermt je tanden tegen het ontstaan van gaatjes. De hoeveelheid fluoride in een tandpasta, het fluoridegehalte, staat altijd vermeld op de verpakking. Een normale tandpasta voor volwassenen bevat ongeveer 1500 fluoride. In een peutertandpasta zit minder fluoride, ongeveer 500 ppm, omdat jonge kinderen tandpasta vaak inslikken. Een peutertandpasta gebruik je bij kinderen tot vijf jaar. Er zijn ook tandpasta’s met een extra hoog fluoridegehalte. Deze zijn alleen te koop op advies van je tandarts.

  • Schuurmiddelen: Schuurmiddelen schrobben bacteriën en tandplak van je tanden. Ze worden soms ook wel polijstmiddelen genoemd. Voorbeelden van schuurmiddelen in tandpasta zijn siliciumdioxide en natriumbicarbonaat. 

  • Wasactieve stoffen: Wasactieve stoffen zorgen voor schuim in je mond tijdens het tandenpoetsen, waardoor de tandpasta zich goed verspreidt. Ook zorgt het schuim er voor dat je de tandplak makkelijk met water weg kan spoelen. Voorbeelden van wasactieve stoffen in tandpasta zijn natrium lauryl sulfaat en cocamidopropyl-betaine.

Welke stoffen komen er nog meer voor in tandpasta?

  • Geur- en smaakstoffen: Geur- en smaakstoffen zorgen ervoor dat tandpasta prettig ruikt en lekker smaakt. Deze stoffen staan op de verpakking vaak als aangegeven. Veel smaakstoffen zijn van zichzelf wat bitter. Daarom zitten in de meeste tandpasta’s ook zoetstoffen, zoals sacharine. 

  • Vochtvasthoudende stoffen: Vochtvasthoudende stoffen zorgen ervoor dat tandpasta niet snel uitdroogt. Voorbeelden van vochtvasthoudende stoffen zijn glycerol, sorbitol en xylitol.

  • Bindmiddelen: Bindmiddelen, zoals xanthan gum, carrageen en cellulose, geven tandpasta de juiste dikte.

  • : Conserveermiddelen zorgen ervoor dat tandpasta houdbaar blijft en er geen bacteriën en schimmels in kunnen groeien. Voorbeelden van conserveermiddelen zijn 2-fenoxyethanol, natriumbenzoaat en kaliumsorbaat.

  • Kleurstoffen: Door kleurstoffen krijgt tandpasta een aantrekkelijke kleur. Kleurstoffen in persoonlijke verzorgingsproducten kun je op het etiket herkennen aan de letters CI gevolgd door een nummer. Elke kleur heeft een ander nummer.

Zijn chemische stoffen in tandpasta veilig?

Bij normaal gebruik is tandpasta veilig. Tandartsen raden het gebruik van tandpasta met fluoride sterk aan om je gebit te beschermen tegen gaatjes. Als je langere tijd veel tandpasta inslikt, kan je te veel fluoride binnenkrijgen. Hoge hoeveelheden fluoride kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. Het is niet erg als je een keer per ongeluk tandpasta inslikt. Gebruik voor kleine kinderen een peutertandpasta met minder fluoride, omdat kleine kinderen tandpasta vaak inslikken.

Ingrediënten

In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.

Tips

  • Gebruik een bolletje tandpasta dat ongeveer even groot is als een erwt. Meer tandpasta heb je niet nodig.

  • Slik tandpasta niet elke dag in, al is het niet erg als je een keer per ongeluk tandpasta inslikt.

  • Op de verpakking staat voor welke leeftijd de tandpasta geschikt is. Als je kind 5 jaar is, kun je overstappen naar een tandpasta voor volwassenen of een kinder- of juniortandpasta.

  • Je hoeft je mond niet te spoelen na het poetsen. De restjes tandpasta zijn niet schadelijk voor je gezondheid en kunnen helpen gaatjes te voorkomen. Veel mensen vinden het wel fijn om hun mond te spoelen na het tandenpoetsen, maar zorg ervoor dat je dan niet te veel water gebruikt, zodat niet alle tandpasta wordt weggespoeld.

Online kopen

Let extra op als je online tandpasta bestelt:

  • Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt. 

  • Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving

  • Koop je zelf een product bij een webwinkel buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt. 

Alternatieven

In de meeste tandpasta’s zit fluoride. Tandartsen raden het gebruik van tandpasta met fluoride sterk aan om je gebit te beschermen tegen gaatjes. Als je toch liever geen fluoride gebruikt, kun je kiezen voor een tandpasta zonder fluoride of tandenpoetsen zonder tandpasta. Hiermee verwijder je wel tandplak, maar het helpt niet om je tanden te beschermen tegen gaatjes.

Verschijningsvormen

Verschillende soorten tandpasta

Er zijn veel verschillende soorten tandpasta’s. Denk aan peutertandpasta, whitening tandpasta, tandpasta voor gevoelige tanden, tandpasta tegen tandsteen of tandpasta tegen tandvleesproblemen. De meeste tandpasta’s zitten in een tube.

Tegenwoordig zijn er ook tandpasta’s in tabletvorm. In tandpasta tabletten zitten dezelfde soort stoffen als in tandpasta in tubevorm. Je kauwt op een tabletje die in je mond gaat schuimen. Daarna poets je je tanden met een tandenborstel. Het is nog een nieuw product en daarom is er nog weinig onderzoek gedaan naar hoe goed de tandpasta tabletten werken. Het gebruik van tandpasta tabletten is milieuvriendelijk, omdat je niet te veel tandpasta gebruikt en geen plastic tubes met restjes tandpasta hoeft weg te gooien.

Er zijn ook tandpasta tabletten te koop die je oplost in water om er je mond mee te spoelen. Dit is geen goede vervanging voor tandenpoetsen met een tandenborstel, omdat het poetsen met een tandenborstel nodig is om tandplak te verwijderen.

Informatie op het etiket

Keurmerken

Er zijn geen keurmerken of certificeringen speciaal voor tandpasta.

Beweringen en waarschuwingen

Op de verpakking van tandpasta vind je soms de volgende beweringen:

  • Beschermt tegen gaatjes

  • Beschermt de hele dag

  • Vermindert de vorming van tandsteen

  • Voor wittere tanden

Dit zijn beweringen die producenten zelf op de verpakking mogen zetten. Wil je weten of een chemische stof wel of niet in een tandpasta zit? Check dan het etiket. Als er meer dan 1000 ppm fluoride in een tandpasta zit, moet op de verpakking staan dat het niet geschikt is voor kinderen, of moet de volgende tekst op de verpakking staan: “Gebruik voor kinderen van zes jaar of jonger niet meer tandpasta dan de grootte van een erwt. Zorg dat ze zo weinig mogelijk tandpasta inslikken. Raadpleeg een (tand)arts als uw kind fluoride in een andere vorm gebruikt”.

Bewaren en weggooien

Een lege tube tandpasta kun je weggooien bij het plastic afval, als je gemeente dat apart inzamelt. Anders kan het bij het restafval weggooien.

Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.

Meer informatie

Is fluoride in tandpasta schadelijk?

Online lees je soms dat fluoride schadelijk voor je is en dat je daarom beter tandpasta zonder natriumfluoride kunt gebruiken. Volgens die artikelen is natriumfluoride een neurotoxine en tast het je zenuwstelsel aan. Natriumfluoride zou ook nadelige effecten op het IQ van kinderen en op je botten en gewrichten hebben.

Het klopt dat natriumfluoride schadelijk kan zijn voor je gezondheid als je er teveel van inslikt. Maar het gaat dan om hoeveelheden natriumfluoride die veel hoger zijn dan de fluoride die je normaal gesproken binnenkrijgt bij het tandenpoetsen. In de onderzoeken met dieren waaruit blijkt dat natriumfluoride schadelijk is, krijgen de dieren grote hoeveelheden natriumfluoride toegediend. Ook in de onderzoeken met mensen gaat het vaak om grote hoeveelheden, omdat de studies gedaan zijn in gebieden waar natriumfluoride aan het drinkwater is toegevoegd. In Nederland wordt fluoride niet toegevoegd aan het drinkwater. De hoeveelheid natriumfluoride die je binnenkrijgt als je een keer tandpasta inslikt, is veel kleiner en daarom niet schadelijk.

Verschillende vormen van fluoride

In de meeste tandpasta’s zit fluoride, meestal is dit natriumfluoride. Er kunnen verschillende stoffen als bron van fluoride dienen. Naast tandpasta's met natriumfluoride zijn er ook tandpasta's met amine fluoride en tin(II)fluoride (stannous fluoride). Amine fluoride en tin(II)fluoride worden nog minder lang in tandpasta gebruikt dan natriumfluoride.

Whitening tandpasta

Whitening tandpasta kan gebruikt worden om je tanden witter te maken. In whitening tandpasta zit meestal meer schuurmiddel dan in andere tandpasta’s. Een veelvoorkomend schuurmiddel is zuiveringszout, ook wel natriumbicarbonaat genoemd. Dit schuurmiddel polijst je tanden, waardoor verkleuringen en aanslag verdwijnen. Andere schuurmiddelen die voorkomen zijn siliciumdioxide en houtskool.

Wat zegt de wet over tandpasta?

De veiligheidseisen voor tandpasta zijn binnen de Europese Unie vastgelegd in de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009/EG). Volgens de cosmeticaverordening mag in een tandpasta maximaal 1500 ppm fluoride zitten. Als in tandpasta fluoride zit, moet op de verpakking staan hoeveel erin zit. Daarnaast moet tandpasta voldoen aan de Warenwet. Producenten en importeurs moeten ervoor zorgen dat tandpasta die op de markt komt veilig is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de wettelijke eisen door producenten en importeurs.