In het kort.
in anti-muggenmiddelen zorgen ervoor dat muggen je minder snel steken. De bekendste werkzame stof is DEET. Sommige anti-muggenmiddelen zijn niet geschikt voor kinderen of kan je beter niet gebruiken als je zwanger bent. Gebruik ze wel als je in een land bent waar muggen gevaarlijke ziekten overbrengen.
Wat zit er in anti-muggenmiddel?.
Je hebt twee soorten anti-muggenmiddelen: middelen die muggen afweren en middelen die muggen bestrijden.
Om muggen af te weren, kun je anti-muggenmiddelen gebruiken die je op je huid of kleding smeert of sprayt. Deze middelen bestaan in de vorm van lotions, sprays, sticks en geïmpregneerde doekjes. Ook zijn er producten waarin soms stoffen met een muggen-afwerende werking zijn verwerkt. Denk bijvoorbeeld aan sommige klamboes. Anti-muggenmiddelen om muggen af te weren, hebben als werkzame stof DEET, citriodiol (dit heet ook wel eucalyptus citriodora olie of p-menthaan-3,8-diol), icaridine (in het buitenland vaak picardin genoemd) of ethylbutylacetylaminopropionaat (ethyl N-acetyl-n-butyl-b-alaniaat).
Anti-muggenmiddelen die bedoeld zijn om muggen te bestrijden, breng je niet aan op je huid. Deze middelen, meestal spuitbussen, gebruik je in je kamer of je behandelt er oppervlaktes mee. Ook bestaan er elektrische verdampers (muggenstekkers). Deze scheiden chemische stoffen af die muggen bestrijden. In middelen om muggen te bestrijden, zitten meestal pyrethroïden als werkzame stof.
Zijn chemische stoffen in anti-muggenmiddel veilig?.
Te veel blootstelling aan anti-muggenmiddel kan leiden tot vergiftigingsverschijnselen. Als je je houdt aan de gebruiksaanwijzing op de verpakking is anti-muggenmiddel niet schadelijk voor je gezondheid. In de gebruiksaanwijzing staat bijvoorbeeld hoe vaak op een dag en vanaf welke leeftijd je een anti-muggenmiddel mag gebruiken. De meeste anti-muggenmiddelen mogen niet in je neus, mond of ogen komen. Breng daarom anti-muggenmiddelen niet aan rond de ogen, mond of neus. Was je handen na het gebruik van anti-muggenmiddel.
Kinderen, baby's en borstvoeding
Meestal lees je op het etiket van anti-muggenmiddelen dat het niet geschikt is voor kinderen onder een bepaalde leeftijd (3 of 6 maanden, 1, 2 of 3 jaar, en in het geval van middelen met DEET zelfs 13 of 18 jaar). Sla bij kinderen, naast het gebied rond de neus, mond of ogen, ook de handjes over. Zo voorkom je dat kinderen het middel in hun ogen, mond of neus kunnen wrijven. Laat jonge kinderen niet zichzelf insmeren of -sprayen. Bewaar anti-muggenmiddelen ook altijd buiten het bereik van kinderen.
Als je borstvoeding geeft, is het belangrijk om geen anti-muggenmiddel op je borsten te smeren. Was ook je handen voordat je gaat voeden. Zo voorkom je dat het in de mond van je baby komt.
Gebruik van anti-muggenmiddel tijdens de zwangerschap
Het gebruik van anti-muggenmiddel met DEET of icaridine wordt vaak afgeraden als je zwanger bent. Onderzoek heeft nog niet voldoende aangetoond dat het dan te gebruiken is. Er bestaan ook anti-insectenmiddelen met andere werkzame stoffen dan DEET die je kunt gebruiken, zoals met citriodiol of ethylbutylacetylaminopropionaat. Ben je zwanger en wil je toch een anti-muggenmiddel met DEET gebruiken, gebruik dan in ieder geval middelen waar niet meer dan 20% DEET in zit. Het is in Nederland verstandig om je hieraan te houden. In sommige landen brengen muggen echter gevaarlijke ziekten over. Daar weegt het voor bijwerkingen van DEET mogelijk niet op tegen het risico van de door muggen overgedragen ziekten. Volg voor voldoende bescherming de richtlijnen van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Daarin wordt bijvoorbeeld aangeraden om dan toch middelen met 20% tot 30% DEET te gebruiken als je zwanger bent. Het gebruik van middelen met icaridine wordt dan nog wel steeds afgeraden.
Gebruik van anti-muggenmiddel in de (sub)tropen
Middelen met DEET of icaridine staan bekend als hét anti-muggenmiddel in landen waar muggen gevaarlijke ziektes, zoals malaria, dengue en gele koorts, overbrengen. Om je voldoende te beschermen in die landen volg je de richtlijnen van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Volgens die richtlijnen moet je in die landen vaker dan in Nederland anti-muggenmiddel gebruiken of anti-muggenmiddel met een hogere concentratie werkzame stoffen. Ook moet je volgens deze richtlijnen toch anti-muggenmiddelen met DEET gebruiken als je zwanger bent (zie meer informatie bij het kopje ‘Verschillende concentraties’). Maar ook dan is het belangrijk om niet te veel per keer te gebruiken.
Verschillende concentraties
Anti-muggenmiddel is vaak te koop met verschillende concentraties van de werkzame stoffen. Anti-muggenmiddelen met hogere concentraties werkzame stoffen zijn effectiever of werken langer, maar je mag ze meestal minder vaak gebruiken op een dag. Hoe vaak je het anti-muggenmiddel per dag mag gebruiken, staat op de verpakking.
Anti-muggenmiddel met DEET is in Nederland te koop met concentraties van 10% tot 50% DEET. Het hangt af van de concentratie DEET of je een middel voor een kind van een bepaalde leeftijd kunt gebruiken:
Leeftijdsgroep | Welke middelen met DEET niet geschikt* |
Kinderen tot 2 jaar | Middelen met meer dan 10% DEET |
Kinderen van 2 tot 12 jaar | Middelen met meer dan 20% DEET |
Kinderen van 12 tot 18 jaar | Middelen met 50% DEET |
*Dit wijkt af in landen waar muggen gevaarlijke ziektes kunnen overbrengen.
Gebruik in landen waar muggen geen gevaarlijke ziektes overbrengen, zoals in Nederland, liever geen anti-muggenmiddelen met DEET als je zwanger bent, en sowieso geen middelen met meer dan 20% DEET. In landen waar muggen wel gevaarlijke ziektes, zoals malaria, dengue en gele koorts, overbrengen volg je de richtlijnen van het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Daarin wordt bijvoorbeeld aangeraden om toch middelen met 20% tot 30% DEET te gebruiken als je zwanger bent of bij kinderen jonger dan 2 jaar. En voor kinderen vanaf 2 jaar en volwassenen die niet zwanger zijn middelen met 20% tot 50% DEET.
In het buitenland kan je soms middelen kopen met hogere concentraties dan 50% DEET. Gebruik deze niet. Ze werken niet beter en leiden eerder tot schadelijke gezondheidseffecten. Bovendien kunnen middelen met concentraties DEET hoger dan 50% ook leiden tot blaren op je huid.
Ingrediënten
In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.
Sla ingrediëntentabel over- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Insectenafwerende stof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Insectenafwerende stof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Insectenafwerende stof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Insectenafwerende stof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Insectenafwerende stof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Tips.
Volg de instructies
Volg altijd de gebruiksaanwijzing van de producent op. Op het etiket staat vanaf welke leeftijd en hoe vaak je een anti-muggenmiddel mag gebruiken op een dag, hoe lang een middel werkt tegen bepaalde muggensoorten, maar ook hoe en waar je het moet aanbrengen.
Voor muggenstekkers geldt: plaats zulke stekkers niet in de buurt van eten en drinken, zoals in de buurt van het aanrecht of je eettafel. Voor baby’s en jonge kinderen zijn er vaak speciale aanwijzingen, omdat zij een groter risico lopen om te veel in te ademen. Gebruik zulke stekkers bijvoorbeeld niet in de slaapkamer van jonge kinderen. Houd muggenstekkers ook altijd buiten het bereik van kinderen.
Aantasting van kunststoffen
Anti-muggenmiddelen met DEET kunnen kunststoffen, van bijvoorbeeld brillen of horloges, aantasten. Ze tasten geen natuurlijke materialen of nylon aan.
Controleer het toelatingsnummer
Anti-muggenmiddelen zijn en mogen in Nederland alleen worden verkocht en gebruikt als ze door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden ( ) zijn toegelaten. Ze moeten een toelatingsnummer op de verpakking hebben staan. Dit nummer bestaat voor Nederland uit vijf cijfers gevolgd door de letter N. Bijvoorbeeld 12345N. Of een nummer dat begint met NL met daarna 7 cijfers, een streepje en nog 4 cijfers, bijvoorbeeld NL-1234567-0000. Ook kan het middel zijn toegelaten voor alle lidstaten in de Europese Unie. Deze toelating (die dus ook voor Nederland geldt) begint met EU, waarna 7 cijfers, een streepje en nog 4 cijfers volgen. Bijvoorbeeld: EU-1234567-0000. Je kunt dit toelatingsnummer controleren in de toelatingendatabank op de website van het Ctgb.
Alternatieven.
Om muggenbeten te voorkomen, werkt het natuurlijk ook om ervoor te zorgen dat de muggen niet dichtbij kunnen komen. Bijvoorbeeld door een klamboe over je bed of over de kinderwagen. Je kan ook horren in ramen en deuren plaatsen en bedekkende kleding dragen. Zie ook de website van Milieucentraal voor meer tips om overlast door muggen thuis te voorkomen.
Verder kom je naast anti-muggenmiddelen met chemische stoffen soms alternatieve producten tegen die beweren muggen weg te houden, zoals anti-muggenmiddelen op basis van natuurlijke stoffen, muggenarmbandjes en producten met citronella.
Natuurlijke stoffen en armbandjes
Er zijn ook alternatieve anti-muggenmiddelen op basis van natuurlijke stoffen. Voorbeelden zijn bepaalde etherische oliën (bijvoorbeeld tea tree olie), kruiden (bijvoorbeeld lavendel en kattenkruid), knoflook, mentholcrème en vitamine B. Van geen van deze stoffen is aangetoond dat het daadwerkelijk werkt. Dat geldt ook voor zogenaamde anti-muggenarmbandjes.
Citronella werkt niet goed tegen muggen
Er bestaan ook alternatieve middelen met bijvoorbeeld citronella erin. Maar ook van citronella is de werkzaamheid onvoldoende aangetoond. Middelen met citronella mogen dus niet als een insectenwerend middel worden verkocht, maar wel als bijvoorbeeld ‘frisse huidspray’. Toch kom je wel citronella middelen tegen die de indruk wekken dat ze insecten afweren, bijvoorbeeld door een afbeelding van een mug op het etiket.
Verschijningsvormen.
Verschillende soorten anti-muggenmiddel
Anti-muggenmiddelen vind je in de vorm van lotions, sprays, sticks en geïmpregneerde doekjes. Je smeert of sprayt anti-muggenmiddel vaak op de onbedekte huid, zoals je onderbenen of armen. Je kunt anti-muggenmiddelen vaak ook op je kleding aanbrengen, zoals op je schoenen of broekspijpen. Op de gebruiksaanwijzing staat hoe en waar je het moet aanbrengen. Ook bestaan er sprays en elektrische verdampers waarmee je muggen in kamers kunt bestrijden.
Informatie op het etiket.
Keurmerken
Er zijn geen keurmerken of certificeringen speciaal voor anti-muggenmiddel.
Beweringen en waarschuwingen
Op het etiket van anti-muggenmiddel kun je onderstaande symbolen tegenkomen:
-
Sommige producten met zo'n symbool leveren bij opname via de mond of huid en bij inademen direct irritatie op, sommige producten kunnen schadelijk zijn.
-
Product kan gemakkelijk vlam vatten als het in contact komt met een ontstekingsbron (brandende sigaret, lucifer, vonk). Zowel vaste stoffen, vloeibare stoffen als gassen kunnen ontvlammen.
-
Product kan bij opname via de mond of de huid of bij inademen mogelijk kankerverwekkend zijn of op een andere manier schadelijk zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld voor de voortplanting.
-
Producten die schadelijk zijn voor de organismen als ze in het milieu terechtkomen. Deze producten kunnen bijvoorbeeld sterfte van vissen of bijen veroorzaken.
Bewaren en weggooien
Anti-muggenmiddel gooi je weg bij het klein chemisch afval. Je kunt het inleveren bij de milieustraat van je gemeente. Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.
Meer informatie.
Wat zegt de wet over anti-muggenmiddel?
Anti-muggenmiddelen zijn biociden. Voordat biociden mogen worden verkocht, moeten ze zijn toegelaten door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb). Je kunt dit controleren in de toelatingendatabank op de website van het Ctgb. Ze moeten aan een groot aantal eisen voldoen. Deze eisen gaan over zowel de veiligheid van de gebruiker en het milieu als over de werkzaamheid van het middel.
De eisen zijn vastgelegd in de Europese Biocidenverordening (528/2012/EU). De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de handel in biociden die als consumentenproduct worden verkocht.
Alternatieve middelen (bijvoorbeeld op basis van citronella) vallen meestal onder de Warenwet of de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009/EG). Producenten en importeurs van zulke middelen moeten ervoor zorgen dat deze producten veilig zijn. De NVWA houdt toezicht op de naleving van de wettelijke eisen door producenten en importeurs.