In het kort.
In tapijt kunnen verschillende chemische stoffen zitten, zoals plastics, polyesters of latex. Soms zitten er ook natuurlijke materialen in tapijt, bijvoorbeeld katoen of wol. Tapijt is in gebruik. Zorg er wel voor dat je een ruimte na het leggen van tapijt een paar dagen goed doorlucht, zodat de chemische stoffen kunnen uitwaaien.
Wat zit er in tapijt?.
Tapijt bestaat uit een tapijtrug, vezels en opvulling. De tapijtrug bestaat uit verschillende lagen. Deze lagen bestaan uit: een laag waarop de vezels zijn geweven, een laag voor demping of meer stabiliteit en een laag om de vorm van het tapijt te behouden. Deze lagen zijn meestal gemaakt van een plasticsoort, zoals polypropeen (PP), polyesters, latex, polyvinylchloride (PVC), bitumen of polyurethaan (PUR). Ook kunnen er weekmakers in de onderlaag van het tapijt zitten om het tapijt soepel te maken. Om de verschillende lagen aan elkaar te binden zijn tot 2021 kleefstoffen met alkylfenolethoxylaten gebruikt.
De gebruikte vezels in tapijt zijn vaak een samenstelling van synthetische vezels of natuurlijke vezels of een mengeling daarvan. Synthetische vezels zoals nylon, polypropeen (PP) en polyesters komen vaak voor. Maar er bestaan ook natuurlijke vezels zoals wol, katoen of sisal. De lagen van de tapijtrug worden vaak opgevuld met een vulstof, zoals calciumcarbonaat. Soms is de tapijtrug gemaakt van natuurlijke materialen. Voorbeelden hiervan zijn jute en katoen.
Na het maken van de onderlagen en de vezels, krijgt tapijt nog behandelingen met verschillende chemische stoffen. Vaak wordt tapijt behandeld met PFAS om het tapijt te beschermen tegen water, olie, vuil en stof. Er kunnen ook stoffen toegevoegd worden om het tapijt te kleuren of om het te beschermen tegen motten, schimmels en bacteriën. In synthetische onderlagen wordt vaak aluminiumhydroxide toegevoegd, dat zorgt ervoor dat het tapijt niet snel vlam vat.
Tapijt is veilig in gebruik. Wel kunnen sommige chemische stoffen uit het tapijt verdampen en zo in de lucht komen. Deze stoffen kunnen zich aan huisstof binden. Dit kan je vervolgens inademen of inslikken. Door je huis een paar dagen goed door te luchten bij een nieuw tapijt, kunnen deze chemische stoffen uit je huis waaien.
Ingrediënten
In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Alkylfenolethoxylaten. Emulgator.
- Soms
Alkylfenolethoxylaten mogen sinds 2021 niet meer in producten worden gebruikt om het milieu te beschermen. Producten die voor het verbod zijn gemaakt en nog wel alkylfenolethoxylaten bevatten, zijn bij normaal gebruik veilig voor de mens. Alkylfenolen zijn stoffen die als kleefstoffen in onderlagen van tapijt werden gebruikt.
Aluminumhydroxide. Vlamvertrager.
- Soms
Aluminiumhydroxide is een vlamvertragend vulmiddel dat vaak in synthetische onderlagen zit. Tapijt met aluminiumhydroxide erin is veilig te gebruiken.
Kleurstoffen. Kleurstof.
- Vaak
Er bestaan duizenden verschillende kleur- en pigmentstoffen voor het verfproces van tapijt. Er zijn mensen die een contactallergie hebben voor sommige kleurstoffen, maar de kans dat kleurstoffen in tapijt in aanraking komen met de huid is klein.
Over het type azo-kleurstoffen zijn bepalingen vastgelegd. In de REACH verordening (1907/2006/EU) staat beschreven welke azo-kleurstoffen wel en niet gebruikt mogen worden, en wat de maximale hoeveelheid in textiel mag zijn. Tapijt met kleurstoffen erin is veilig te gebruiken.
Weekmakers. Weekmaker.
- Soms
Weekmakers komen vooral voor in onderlagen van polyvinylchloride (PVC) en in veel kleinere hoeveelheden ook in onderlagen van latex en polyurethaan (PU). Van sommige weekmakers weten we dat ze schadelijke effecten kunnen hebben op de gezondheid en mogen alleen in kleine hoeveelheden worden gebruikt. Dit betekent niet dat je je meteen zorgen hoeft te maken. Tapijt met weekmakers in de onderlaag is veilig om te gebruiken. Voor zwangere vrouwen, kleine kinderen en voor mensen die vaak en veel producten met weekmakers gebruiken, kan er een risico zijn.
Zware metalen. Zware metalen.
- Soms
Zware metalen kunnen in tapijt voorkomen door de productie van synthetische onderlagen en vezels, en als onderdeel van kleurstoffen, vlamvertragers, biociden of waterafstotende middelen. Het gaat onder andere om cadmium, zink, organotin en koper. Er bestaat veel regelgeving over het gebruik van metalen in producten. Het gebruik van zware metalen in tapijt is niet verboden. Maar producenten van tapijt moeten zich houden aan de regelgeving. Blootstelling aan zware metalen en hun verbindingen in plastic en kleurstoffen mogen natuurlijk geen gevaar vormen voor de gezondheid. Zware metalen mogen daarom maar in zeer klein hoeveelheden in tapijt aanwezig zijn. Ook zijn er verschillende keurmerken die het gebruik van zware metalen in tapijt beperken. Tapijt met zware metalen erin is door de regelgeving en het toezicht hierop veilig om te gebruiken.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Jute.
- Soms
Jute wordt vooral gebruikt als onderlaag. Tapijt gemaakt van jute is veilig om te gebruiken.
Katoen.
- Soms
Katoen is een plantaardige vezel die in combinatie met andere vezels wordt gebruikt. Katoen kan ook als onderlaag worden gebruikt. Tapijt gemaakt van katoen is veilig om te gebruiken.
Polyamide.
- Vaak
Polyamide is de meest populaire vezel die wordt gebruikt in tapijt. Tapijt gemaakt van polyamide is veilig om te gebruiken.
Polyester.
- Soms
Polyester is elastisch en heeft een goede treksterkte. Het wordt vooral gebruikt als mengvezel om ander materiaal te versterken. Ook in de onderlaag waarop de vezels zijn geweven zit vaak polyester. Tapijt gemaakt van polyester is veilig om te gebruiken.
Polypropeen (PP).
- Soms
Polypropeen (PP) is een veelzijdig materiaal en heeft een goede slijtweerstand. Polypropeen wordt gebruikt in vezels en in onderlagen. Tapijt gemaakt van polypropyleen is veilig om te gebruiken.
Polyvinylchloride (PVC).
- Soms
Polyvinylchloride (PVC) wordt soms gebruikt als onderlaag. Tapijt gemaakt van PVC is veilig om te gebruiken.
Sisal.
- Soms
Sisal is een plantaardige vezel die alleen of in mengsel met andere vezels in tapijt wordt gebruikt. Tapijt gemaakt van sisal is veilig om te gebruiken.
Wol.
- Soms
Wol is een natuurlijk product dat als vezel, vaak in combinatie met andere vezels, in tapijt wordt gebruikt. Tapijt gemaakt van wol is veilig om te gebruiken.
Bacteriedodend.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Biociden.
- Vaak
Biociden beschermen het tapijt tegen huisstofmijten, schimmels en bacteriën. Wollen tapijten zijn zeer gevoelig voor bacteriegroei en biociden zijn nodig om bacteriegroei tegen te gaan. Ook veel plasticsoorten worden behandeld met biociden om schimmels en bacteriën tegen te gaan. De werkzame stoffen die in biociden zitten en die in Nederland op de markt te koop zijn, zijn door Europese wetenschappers eerst beoordeeld op eventuele risico’s voor de gezondheid en het milieu. Tapijt met biociden erin zijn veilig om te gebruiken.
Emulgator.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Alkylfenolethoxylaten.
- Soms
Alkylfenolethoxylaten mogen sinds 2021 niet meer in producten worden gebruikt om het milieu te beschermen. Producten die voor het verbod zijn gemaakt en nog wel alkylfenolethoxylaten bevatten, zijn bij normaal gebruik veilig voor de mens. Alkylfenolen zijn stoffen die als kleefstoffen in onderlagen van tapijt werden gebruikt.
Kleurstof.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Kleurstoffen.
- Vaak
Er bestaan duizenden verschillende kleur- en pigmentstoffen voor het verfproces van tapijt. Er zijn mensen die een contactallergie hebben voor sommige kleurstoffen, maar de kans dat kleurstoffen in tapijt in aanraking komen met de huid is klein.
Over het type azo-kleurstoffen zijn bepalingen vastgelegd. In de REACH verordening (1907/2006/EU) staat beschreven welke azo-kleurstoffen wel en niet gebruikt mogen worden, en wat de maximale hoeveelheid in textiel mag zijn. Tapijt met kleurstoffen erin is veilig te gebruiken.
Latex schuimrubber.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Latex.
- Soms
Latex wordt gebruikt als tussenlaag in een tapijt. Tapijt gemaakt van latex is veilig om te gebruiken.
Plastic.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Polyurethaan (PUR).
- Soms
Polyurethaan (PUR) wordt gebruikt als onderlaag bij tapijt. Het zorgt voor demping. Tapijt gemaakt van polyurethaan is veilig om te gebruiken.
Vlamvertrager.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Aluminumhydroxide.
- Soms
Aluminiumhydroxide is een vlamvertragend vulmiddel dat vaak in synthetische onderlagen zit. Tapijt met aluminiumhydroxide erin is veilig te gebruiken.
Vlamvertragers.
- Soms
Vlamvertragers worden veel gebruikt in synthetische onderlagen en vezels en in polyurethaanschuim. Er zijn verschillende vlamvertragers op de markt. De schadelijke effecten op mens en milieu verschillen per chemische vlamvertrager. In de Europese Unie is vastgelegd welke vlamvertragers niet in consumentenproducten mogen zitten. Tapijt met vlamvertragers erin is veilig om te gebruiken.
Vluchtige organische stoffen.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Vluchtige organische stoffen.
- Vaak
Vluchtige organische stoffen (VOS) gebruiken producenten voor het maken van de plasticsoorten voor onderlagen en vezels. Deze vluchtige organische stoffen kunnen vrijkomen uit de lijm die gebruikt wordt bij het leggen van het tapijt. Vluchtige organische stoffen verdampen snel en gemakkelijk. Je kunt de chemische stoffen goed ruiken als je een nieuw tapijt uit de verpakking haalt. Als je er veel van inademt, kun je last krijgen van hoofdpijn, vermoeidheid en irritatie van neus, keel en ogen. Lucht je huis daarom goed door na het leggen van een nieuw tapijt.
Vulstof.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Calciumcarbonaat.
- Vaak
Calciumcarbonaat wordt gebruikt als opvulmateriaal, meestal in latex en bitumen onderlagen. Tapijt met calciumcarbonaat erin is veilig te gebruiken.
Water- en vuilafstotende stof.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
PFAS.
- Soms
Vaak wordt tapijt behandeld met PFAS om het tapijt te beschermen tegen water, olie, vuil en stof. Over een aantal stoffen uit deze groep is er discussie over mogelijke schadelijke effecten voor je gezondheid. PFOA en PFOS zijn daar voorbeelden van. Tapijt met PFAS erin is bij normaal gebruik veilig.
Weekmaker.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Weekmakers.
- Soms
Weekmakers komen vooral voor in onderlagen van polyvinylchloride (PVC) en in veel kleinere hoeveelheden ook in onderlagen van latex en polyurethaan (PU). Van sommige weekmakers weten we dat ze schadelijke effecten kunnen hebben op de gezondheid en mogen alleen in kleine hoeveelheden worden gebruikt. Dit betekent niet dat je je meteen zorgen hoeft te maken. Tapijt met weekmakers in de onderlaag is veilig om te gebruiken. Voor zwangere vrouwen, kleine kinderen en voor mensen die vaak en veel producten met weekmakers gebruiken, kan er een risico zijn.
Zware metalen.
- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Zware metalen.
- Soms
Zware metalen kunnen in tapijt voorkomen door de productie van synthetische onderlagen en vezels, en als onderdeel van kleurstoffen, vlamvertragers, biociden of waterafstotende middelen. Het gaat onder andere om cadmium, zink, organotin en koper. Er bestaat veel regelgeving over het gebruik van metalen in producten. Het gebruik van zware metalen in tapijt is niet verboden. Maar producenten van tapijt moeten zich houden aan de regelgeving. Blootstelling aan zware metalen en hun verbindingen in plastic en kleurstoffen mogen natuurlijk geen gevaar vormen voor de gezondheid. Zware metalen mogen daarom maar in zeer klein hoeveelheden in tapijt aanwezig zijn. Ook zijn er verschillende keurmerken die het gebruik van zware metalen in tapijt beperken. Tapijt met zware metalen erin is door de regelgeving en het toezicht hierop veilig om te gebruiken.
Tips.
Niet elk tapijt hoeft gelijmd te worden. Vaak is het voldoende om dubbelzijdig tape of kopspijkers aan te brengen rond de deurplinten. Als je toch vloerlijm gebruikt, zorg dan dat je lijm neemt met weinig of geen vluchtige organische stoffen (VOS).
Zorg dat je je huis na het leggen van het nieuwe tapijt een paar dagen goed doorlucht, zodat de chemische stoffen kunnen uitwaaien.
Ben je allergisch voor huisstofmijt? Vraag in de winkel welk type vloerbedekking dan geschikt is voor jouw allergie.
Stofzuig je tapijt regelmatig. Dit betekent 2 of 3 keer per week.
Online kopen
Let op als je tapijt online bestelt:
Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt.
Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving.
Koop je zelf een product bij een webwinkel van buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt.
Alternatieven.
Je kan je vloer ook bedekken met hout, laminaat, vinyl, linoleum, kurk of plavuizen.
Verschijningsvormen.
Verschillende soorten tapijt
Tapijt bestaat in verschillende vormen, bijvoorbeeld kamerbreed, als tapijttegel of als vloerkleed. Tapijt dempt het geluid en verbetert de akoestiek in huis. Ook is tapijt zacht en warm voor je voeten en het voorkomt dat je uitglijdt.
Informatie op het etiket.
Keurmerken
Er zijn verschillende keurmerken en certificeringen voor tapijt. Meer informatie over de keurmerken vind je op de pagina Interieur en textiel.
-
Het GUT-Tapijt keurmerk geeft aan dat er specifieke milieueisen zijn bij de productie van tapijten. Zo mogen er tijdens het maken van de tapijtvezels geen schadelijke stoffen als zware metalen en sommige kleurstoffen worden gebruikt. De hoeveelheid vluchtige organische verbindingen die vrijkomen is minimaal. Ook mag de geurafscheiding van het tapijt niet te sterk zijn.
-
Oeko-Tex Standard 100 is een wereldwijd test- en certificeringssysteem voor textiel. Producenten van producten waar textiel in zit kunnen hun textiel laten testen bij een gecertificeerd bedrijf om aan te tonen dat de textiel die verkocht gaat worden voldoet aan de criteria van Oeko-tex standard 100. De Oeko-tex standard 100 heeft lijsten met welke chemische stoffen wel en niet in het kledingstuk voor mogen komen en in welke concentratie. Zo wordt textiel getest op de aanwezigheid van verboden kleurstoffen, kankerverwekkende stoffen, stoffen die voor een allergie zouden kunnen zorgen, zware metalen, etc. Textiel met een Oeko-tex Standard 100-label geeft dus alleen informatie over de afwezigheid van bepaalde (concentraties van) chemische stoffen in het product dat je koopt. Het zegt niks over welke chemische stoffen gebruikt zijn in de productieketen.
-
Het Bluesign is een Zwitsers keurmerk dat kijkt naar de chemische stoffen die gebruikt worden in de productieketen van textiel. Bluesign stimuleert producenten om zo duurzaam mogelijk en met zo min mogelijk (schadelijke) chemische stoffen te werken. Om een Bluesign label te krijgen wordt een kledingstuk onderzocht op de duurzaamheid en de gebruikte chemicaliën tijdens het productieproces en in het eindproduct.
Bewaren en weggooien
Tapijt gooi je weg bij het grofvuil. Sommige bedrijven halen gebruikte vloerbedekking bij consumenten op.
Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.
Meer informatie.
Wat zegt de wet over tapijt?
Kamerbreed tapijt valt onder de Verordening Bouwproducten (305/2011/EU) en moet voldoen aan een aantal gezondheids-, veiligheids-, en prestatie-eisen. Producten die aan de standaardvereisten voldoen, kunnen de CE-markering dragen (hoewel dat niet verplicht is) en vrij binnen de EU worden verhandeld.
Microplastics uit tapijt
Microplastics kunnen ontstaan door slijtage van tapijt. Je kan deze microplastics dan inademen, maar de hoeveelheid microplastics die ontstaat bij slijtage lijkt klein te zijn. De laatste jaren is er veel aandacht voor microplastics in het milieu en wordt er veel onderzoek gedaan naar de gezondheids- en milieueffecten van microplastics.
Hygiëne
Sommige mensen hebben een allergie voor huisstofmijt, huidschilfers van huisdieren of schimmelsporen. Je kan bij zo'n allergie last krijgen van een verstopte neus, snotteren, niezen, jeuk in de neus en ogen, benauwdheid, een piepende ademhaling (astma) en/of slijm ophoesten. De huisstofmijt, huidschilfers en schimmelsporen kunnen aanwezig zijn in (oudere) matrassen, stoffen meubels en tapijt. Adviezen over hoe je kan omgaan met een allergie voor huisstofmijt, huidschilfers van huisdieren en schimmelsporen kun je ontvangen van je huisarts en bij het Longfonds.