Zware metalen

Zware metalen zijn natuurlijke elementen die in allerlei producten zitten, bijvoorbeeld in sieraden, gazonmest, kleurstoffen en kleding. Bij het branden van kaarsen en wierook komen zware metalen vrij in de lucht. Sommige metalen kunnen schadelijk zijn wanneer je er te veel aan wordt blootgesteld.

Zware metalen is de verzamelnaam voor metalen, zoals cadmium, chroom, kobalt, koper, kwik, lood, mangaan, nikkel en zink. Deze metalen zijn natuurlijke elementen en zitten in de lucht, de grond, het water en daardoor ook in ons voedsel. Daarnaast zitten ze in allerlei producten. Denk hierbij aan koperen pannen, sieraden, gazonmest, inkt en kleurstoffen in kleding. Ook zitten metalen als kleurstoffen of hulpstoffen in verf(lagen) en zijn veel water- en cv-leidingen ook van metalen (veelal koper) gemaakt. Zware metalen kunnen ook uitgestoten worden in de lucht. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij het branden van kaarsen of wierook.

Bij normaal gebruik(extra informatie) Dit betekent dat je een product gebruikt zoals het bedoeld is, of zoals het op het etiket beschreven staat. Abnormaal gebruik van een product is bijvoorbeeld een halve tube tandpasta in je mond doen. Of met haarspray je planten laten glanzen. Of geen raam open doen wanneer er op het product staat dat je het in een goed geventileerde ruimte moet gebruiken, zoals bij gebruik van verf of een impregneerspuitbus.  van producten met zware metalen, liggen de hoeveelheden metaal waaraan je wordt blootgesteld onder de gestelde grenzen en zijn deze producten niet schadelijk voor je gezondheid. 

Sommige metalen kunnen schadelijk zijn als je er te veel aan wordt blootgesteld: 

• Cadmium, kobalt, lood en oplosbare nikkelzouten zijn voorbeelden van ‘voor de voortplanting giftige stoffen’. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid, de zwangerschap en ongeboren kinderen. 

• Lood is een voorbeeld van een metaal dat schadelijk kan zijn voor baby’s bij het geven van borstvoeding. Uit steeds meer onderzoeken blijkt dat lood al bij een lage blootstelling effect heeft op de ontwikkeling van de hersenen van baby’s en (jonge) kinderen.

• Nikkel bevattende sieraden en metalen onderdelen van kledingstukken (zoals een knoop, rits en riemgesp) die veel in contact komen met de huid kunnen ervoor zorgen dat je een nikkelallergie ontwikkelt.

• Chroom-6 kan kanker veroorzaken als je het inademt of inslikt. Ook kan chroom-6 bij inademen of contact met de huid voor een allergische reactie zorgen. Chroom-6 kan in verflagen zitten om roest tegen te gaan, of in verduurzaamd hout zijn gebruikt tegen rot. Chroom-6 kan vrijkomen, bijvoorbeeld bij het schuren van geverfde materialen met chroom-6 in de verflaag of bij het verbranden van verduurzaamd hout. Sinds 1994 is chroom-6 verboden in verf die aan consumenten wordt verkocht. Chroom-6 kan ook als vervuiling in cement, leer en tatoeage-inkt zitten.

• Kwik zat vroeger vaak in thermometers. Het inademen van kwikdamp is slecht voor de gezondheid, vooral als het een hoge concentratie is of als je er langdurig aan wordt blootgesteld. Tegenwoordig kom je kwik alleen nog maar tegen in kleine hoeveelheden in batterijen en lampen. Wanneer een spaarlamp of tl-lamp breekt zijn de kwikconcentraties niet zo hoog dat je er ziek van wordt. Toch is het belangrijk om het zorgvuldig op te ruimen en schoon te maken.

• Bij het branden van wierook komen zware metalen vrij in de lucht. Deze stoffen kun je inademen. Er is tot nu toe weinig bekend over welke zware metalen er vrijkomen en of deze schadelijk zijn voor je gezondheid. Het is daarom verstandig om uit voorzorg goed te ventileren tijdens het branden van wierook.