In het kort

Tatoeage-inkt bestaat uit een mengsel van verschillende chemische stoffen, vooral . Pigment geeft de tatoeage-inkt een bepaalde kleur. Naast pigment kan tatoeage-inkt , stabilisatoren, pH-regelaars, en bevatten. In tatoeage-inkt kunnen soms ook ongewenste stoffen zitten. Dit noemen we vervuilingen.

Tatoeage-inkt kan huidinfecties veroorzaken als de inkt niet is. Daarnaast kan je een allergische reactie krijgen als je gevoelig bent voor bepaalde pigmenten of hulpstoffen in tatoeage-inkt. Deze kan je krijgen in de weken of zelfs jaren na het zetten van een tatoeage.

Wat zit er in tatoeage-inkt?

Tatoeage-inkt is een mengsel van verschillende chemische stoffen.

  • Pigment: Pigmenten geven kleur aan de tatoeage-inkt. Sommige pigmenten komen voor als nanodeeltjes. Over de verspreiding en ophoping van chemische stoffen door tatoeage-inkt in het lichaam, inclusief nanodeeltjes, is nog veel onduidelijk.

  • Oplosmiddelen: Door het pigment, of meerdere pigmenten, te verdunnen in water wordt het makkelijker ingebracht in de huid. Ook worden soms oplosmiddelen zoals ethanol en isopropylalcohol aan tatoeage-inkt toegevoegd. Deze stoffen zorgen ervoor dat de inkt makkelijker mengt, verspreidt en sneller of langzamer opdroogt.

  • Conserveermiddelen: Conserveermiddelen worden aan tatoeage-inkt toegevoegd om ervoor te zorgen dat de inkt langer goed blijft. Ze voorkomen dat er schimmels of bacteriën in de inkt groeien. Dit is belangrijk, omdat besmette inkt gevaarlijk kan zijn voor je gezondheid. Daarom bevatten bijna alle tatoeage-inkten conserveermiddelen, zodat ze zijn om te gebruiken.

Daarnaast worden er andere hulpstoffen toegevoegd aan tatoeage-inkt, zoals stabilisatoren, pH-regelaars, en verdikkingsmiddelen. Er kunnen ook vervuilingen in tatoeage-inkt zitten. Stoffen die vaak als vervuiling in tatoeage-inkt zitten zijn zware metalen (zoals chroom-6, kobalt, koper, arseen en nikkel), polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAKs) en primaire aromatische amines (PAA).

Zijn chemische stoffen in tatoeage-inkt veilig?

Complicaties

Sommige pigmenten of hulpstoffen in tatoeage-inkt kunnen een allergische reactie van de huid of huidirritatie veroorzaken. Ook kan het UV-licht van de zon een overgevoelige huid of jeuk op de plek van de tatoeage veroorzaken. Een tatoeage laten verwijderen is ook niet zonder gevaar, omdat de chemische stoffen in de tatoeage dan vrijkomen en in andere delen van het lichaam terecht komen.

Kankerverwekkende stoffen

In tatoeage-inkt kunnen PAKs of PAA zitten als vervuiling. PAKs en PAA zijn kankerverwekkend. De kans dat je kanker krijgt door de vervuiling in tatoeage-inkt is klein, maar niet verwaarloosbaar. Het hangt af van de grootte van de tatoeage, het aantal tatoeages, de hoeveelheid schadelijke stof in de tatoeage-inkt en hoe lang je de tatoeage al hebt. In de wetenschappelijke literatuur wordt tot nog toe geen verhoging in het aantal kankergevallen gerapporteerd bij mensen met een tatoeage ten opzichte van mensen zonder tatoeage. Er is meer onderzoek nodig om dit beter te bestuderen.

Infecties

Bacteriën kunnen een huidinfectie veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat er in tatoeage-inkt geen bacteriën zitten. Bij een tatoeage met inkt waar bacteriën in zitten kan een huidinfectie ontstaan. In de wet staat dat tatoeage-inkt steriel moet zijn. Om het risico op een infectie te verkleinen is het goed om een tatoeage te laten zetten bij een tatoeëerder met een vergunning van de GGD. Dat betekent dat de tatoeëerder hygiënisch werkt en steriele inkt gebruikt.

Tips

Wat kun je zelf doen?

  • Denk goed na voor je een tatoeage laat zetten. Laat je informeren en kijk op de website www.veiligtatoeerenenpiercen.nl. Vraag ook aan de tatoeëerder of de tatoeage-inkt voldoet aan de regels.

  • Check of de tatoeëerder een officiële vergunning van de GGD heeft. De GGD geeft een vergunning aan tattoo shops die hygiënisch werken, zoals regelmatig handig wassen en gebruik van steriele naalden. Zonder deze vergunning is het in Nederland niet toegestaan om tatoeages te zetten. Als er in tatoeage-inkt bacteriën zitten, kunnen deze een huidinfectie veroorzaken. Het staat in de wet dat tatoeage-inkt steriel moet zijn.

  • Noteer welke inkt de tatoeëerder gebruikt (merk, kleur, batchnummer) of maak een foto van de informatie op het etiket. Deze informatie kan jou, een arts en een tatoeëerder helpen de oorzaak vast te stellen van eventuele problemen na het zetten van een tatoeage. Met klachten kun je terecht bij de NVWA en de GGD.

Verschijningsvormen

Er is tatoeage-inkt in veel verschillende kleuren. Het wordt gebruikt voor tatoeages, maar ook voor permanente make-up. Met tatoeage-inkt versier je blijvend je lichaam. Er zijn ook tatoeages die na een tijdje weer verdwijnen. Daarvoor wordt vaak henna gebruikt. Dit wordt op de huid aangebracht zodat de kleur in de huid kan trekken. Op de huid blijft dan een oranje tot bruine tekening achter. Deze tekening verdwijnt vanzelf na een paar dagen tot weken.

Informatie op het etiket

Keurmerken

Er zijn geen keurmerken of certificeringen speciaal voor tatoeage-inkt.

Beweringen en waarschuwingen

Op het etiket van tatoeage-inkt moet vermeld staan dat het product steriel is. Ook is het verplicht om aan te geven of in tatoeage-inkt nikkel of chroom zit. Deze stoffen kunnen een allergische reactie veroorzaken.

Meer informatie

Hoe werkt tatoeage-inkt?

Tatoeage-inkt wordt met een naald in de huid gebracht. Meestal gebeurt dit in de huid, maar soms ook op andere plekken van het lichaam, zoals in de mond of het oog. De meeste mensen kiezen voor een tatoeage op de huid. Door kleine hoeveelheden tatoeage-inkt met de naald in de huid te brengen ontstaat er een tekening of tekst op het lichaam. Je kan er ook een lichaamsdeel extra zichtbaar mee maken.

De huid bestaat uit een aantal lagen, waarvan de bovenste zich steeds vernieuwt. Om de tatoeage te behouden, wordt de inkt daarom onder deze laag in de huid gebracht. Het grootste deel van de inkt blijft op dezelfde plaats in de huid, maar een deel verspreidt zich langzaam naar andere organen en wordt uiteindelijk opgeruimd door het lichaam. Na een tijdje wordt de kleur van de tatoeage vaak minder fel.

Wat zegt de wet over tatoeage-inkt?

Tatoeëerders hebben in Nederland een vergunning nodig en moeten voldoen aan de richtlijnen voor hygiënisch werken. Het is verboden om een tatoeage aan te brengen bij kinderen onder de 12 jaar. Jongeren tussen de 12 en 16 jaar mogen een tatoeage laten zetten als ze toestemming hebben van hun ouders, maar niet op het hoofd, de hals, de polsen of handen. Boven de 16 jaar mag je zelf bepalen of je een tatoeage laat zetten.

Sinds 2003 is er een advies van de Raad van Europa over de veiligheid van chemische stoffen in tatoeage-inkt. Europese landen zijn niet verplicht dit advies te volgen, maar een aantal landen hebben er wel hun wetgeving over tatoeage-inkt op gebaseerd. In Nederland is de veiligheid van tatoeage-inkt vastgelegd in het ‘Warenwetbesluit tatoeagekleurstoffen’. Dit Warenwetbesluit verbiedt chemische stoffen met gevaarlijke eigenschappen in tatoeage-inkt en verplicht dat tatoeage-inkt steriel is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) controleert met steekproeven bij Nederlandse importeurs en leveranciers of tatoeage-inkt voldoet aan de wettelijke eisen. Als inkt niet voldoet, kan de NVWA een boete opleggen en de partij uit de handel laten nemen.

Om de veiligheid van tatoeage-inkt te verhogen is de Europese REACH Verordening (1907/2006/EG) uitgebreid met een voorschrift over de chemische stoffen die niet in tatoeage-inkt mogen zitten. Dit Europese voorschrift vervangt sinds 2022 de eerdere nationale wetgeving. Het Europese voorschrift gaat over meer chemische stoffen en is strenger voor bepaalde chemische stoffen in de inkt. Het gaat om stoffen met kankerverwekkende eigenschappen, stoffen die schadelijk zijn voor de vruchtbaarheid of het ongeboren kind, stoffen die een huidallergie kunnen veroorzaken en stoffen die irriterend zijn voor de huid. Sinds begin 2023 zijn sommige specifieke blauwe (pigment blauw 15:3) en groene (pigment groen 7) kleurstoffen in tatoeage-inkt verboden in de EU.