Polyurethaan (PUR)

Polyurethaan is niet één stof, maar een familie van polymeren(extra informatie) Een polymeer is een chemische verbinding die uit een lange reeks van dezelfde moleculen bestaat. Een voorbeeld hiervan is polyvinylchloride (PVC), waar veel plastic artikelen van gemaakt zijn. die op verschillende manieren in verschillende producten kunnen worden gebruikt. Producten met polyurethaan zijn bij normaal gebruik(extra informatie) Dit betekent dat je een product gebruikt zoals het bedoeld is, of zoals het op het etiket beschreven staat. Abnormaal gebruik van een product is bijvoorbeeld een halve tube tandpasta in je mond doen. Of met haarspray je planten laten glanzen. Of geen raam open doen wanneer er op het product staat dat je het in een goed geventileerde ruimte moet gebruiken, zoals bij gebruik van verf of een impregneerspuitbus.  veilig(extra informatie) Veilig betekent dat er geen schadelijke effecten op de gezondheid door het gebruik van producten (met daarin chemische stoffen) te verwachten zijn. De uitspraak over ‘veilig’ gaat uit van normaal gebruik. voor baby’s, kinderen en volwassenen.

Polyurethaan ontstaat uit de reactie tussen twee componenten, een isocyanaat(extra informatie) Isocyanaten zijn een familie van zeer reactieve stoffen die een of meer reactieve isocyanaatgroepen (NCO) hebben. (meestal een diisocyanaat(extra informatie) Een diisocyanaat is een stof met twee isocyanaatgroepen (NCO). ) en een polyol(extra informatie) Een polyol (poly-alcohol) is een stof met lange koolstofketens met meerdere hydroxylgroepen die een reactie aan kunnen gaan met een isocyanaat. . Deze twee componenten gaan een chemische reactie aan en vormen het polymeer. Polyurethaan kent verschillende toepassingen. Zowel de isocyanaat component als de polyol component kunnen verschillende stoffen zijn. Door de verschillende combinaties van deze stoffen kan het polyurethaan in het ene product anders samengesteld zijn dan het polyurethaan in een ander product. Zo is er polyurethaan als zacht schuim, hard schuim, plastic of synthetische textielvezel.

Schuim

Polyurethaan wordt gebruikt om zacht PUR-schuim te maken. Dit kan in verschillende consumentenproducten worden verwerkt, zoals matrassen, kussens, meubels, aankleedkussens, sponzen en speelgoed. Polyurethaan komt ook voor in hard schuim zoals het isolatie PUR-schuim dat veel wordt gebruikt in de bouw.

Synthetische textielvezel

Polyurethaan wordt gebruikt voor het maken van synthetische textielvezels, zoals elastaan, ook bekend onder de Engelse naam spandex en de merknamen Lycra en Dorlastan. Elastaan komt onder andere voor in kleding en mondkapjes.

Plastic

Polyurethaan wordt ook gebruikt voor het maken van verschillende soorten hard of rubberachtig plastic. Voorbeelden hiervan zijn: skateboardwielen, schoenzolen, surfplanken, huishoudelijke apparaten, zoals koelkasten, en auto-onderdelen, zoals bumpers. Er bestaan ook polyurethaan gietvloeren en in tapijt wordt polyurethaan gebruikt als dempende onderlaag. Polyurethaan wordt ook vaak als coating in regenkleding gebruikt en voor het maken van latexvrije condooms. 

Verf en lijm

Ook in bepaalde soorten kit, verf, lak, vernis en lijm zit polyurethaan. In lak en verf heeft het polymeer polyurethaan een versterkende werking die zorgt voor een zeer goed dekkende, sterk hechtende en slijtvaste laag. 

Producten met polyurethaan zijn bij normaal gebruik veilig voor baby’s, kinderen en volwassenen. Als je wilt weten of polyurethaan voorkomt in een specifiek product, kijk dan op de verpakking of vraag het na bij de producent.

In isolatie PUR-schuim zit het isocyanaat MDI. Als je al weet dat je allergisch bent voor isocyanaten, kun je PUR-schuim met isocyanaten beter niet zelf aanbrengen.