In het kort.
Een condoom is een hoesje van rubber dat je om je penis doet of inbrengt in je vagina (vrouwencondoom). Met het gebruik van een condoom tijdens seksuele handelingen kun je voorkomen dat je besmet raakt met een seksueel overdraagbare aandoening (SOA) of dat de vrouw zwanger raakt.
De meeste condooms zijn gemaakt van latex. Er bestaan ook latexvrije condooms. Bij zijn condooms . Let wel op als je allergisch bent voor latex.
Wat zit er in condooms?.
Latex condooms
Latex condooms worden gemaakt van latex. Dit is een natuurlijk rubber, afkomstig van de rubberboom Hevea brasiliensis. Uit de boom komt een witte, melkachtige vloeistof. Hieraan wordt een klein aantal chemische stoffen toegevoegd, zoals zwavel en rubberversnellers. Deze stoffen gaan veroudering en uitdroging van het rubber tegen. Deze stoffen kunnen het latex , waardoor het sterker en stijver wordt.
Als het latex klaar is voor gebruik worden er glazen mallen in de vloeibare latex gedoopt. Deze mallen gaan in de oven om het latex verder te vulkaniseren. Hierna wordt poeder aan het condoom toegevoegd om te zorgen dat ze soepel afrollen en minder kleverig zijn. Dit poeder is meestal calciumcarbonaat of zetmeel. Talk en mica mogen niet gebruikt worden, omdat deze gezondheidseffecten kunnen veroorzaken. Als de condooms klaar zijn, wordt getest of ze sterk genoeg zijn. Zo moet een condoom met normale grootte 18 liter lucht kunnen verdragen voordat deze scheurt.
Glijmiddel
Aan veel condooms wordt glijmiddel toegevoegd om ervoor te zorgen dat de penis makkelijker naar binnen glijdt. Dit glijmiddel mag alleen op siliconenbasis (bijvoorbeeld dimethicone) of waterbasis zijn. Glijmiddelen op oliebasis zijn niet geschikt omdat ze het condoom kunnen aantasten, waardoor het condoom sneller scheurt.
Latexvrije condooms
Latexvrije condooms zijn meestal gemaakt van polyurethaan of polyisopreen.
Andere type condooms
Condooms die een orgasme vertragen kunnen vroegtijdige zaadlozing voorkomen. Aan deze condooms is benzocaïne toegevoegd. Benzocaïne zorgt voor een lichte plaatselijke verdoving. Deze stof zit in de binnenkant van het condoom, zodat alleen de man hiermee in aanraking komt.
In sommige condooms zit een zaaddodend middel. Meestal is dit nonoxynol-9. Uit onderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in 2001 bleek dat nonoxynol-9 geen extra bescherming biedt tegen SOA’s en zwangerschap.
Er bestaan ook gekleurde condooms en condooms met een smaakje. Kleurstoffen worden aan condooms toegevoegd om ze een kleur te geven. Kleurstoffen in condooms moeten voldoen aan de eisen voor medische hulpmiddelen. Voor een smaakje worden goedgekeurde voedingssmaakstoffen toegevoegd.
Zijn chemische stoffen in condooms veilig?
Bij normaal gebruik zijn condooms veilig. Let wel op als je allergisch bent voor latex (natuurrubber) of de chemische stoffen die aan condooms worden toegevoegd. De in het latex kunnen huidallergie veroorzaken, waardoor je bijvoorbeeld last kan krijgen van uitslag, jeuk of bultjes op de huid of de slijmvliezen. In het ergste geval kan anafylactische shock (een ernstige allergische reactie) optreden. Als je allergisch bent voor latex kun je beter latexvrije condooms gebruiken. Latexvrije condooms zijn meestal gemaakt van polyurethaan of polyisopreen. Dit zijn die voor veel verschillende toepassingen gebruikt worden. Als een condoom latex bevat staat hiervoor een symbool op de verpakking.
Voor orgasme vertragende condooms met benzocaïne is het advies van de producent is om per seksuele daad maar één condoom te gebruiken. Gebruik geen condooms met benzocaïne als de huid van de penis ontstoken of beschadigd is. Dit kan jeuk of een branderig gevoel veroorzaken.
De stof nonoxynol-9 in zaaddodende condooms veroorzaakt vaak irritatie en tast de natuurlijke bescherming tegen infecties aan. Daarom raadt de WHO af om nonoxynol-9 toe te voegen aan condooms.
Nitrosamines
Tijdens het productieproces kunnen bij het vulkaniseren nitrosamines vrijkomen. Dit zijn ongewenste chemische stoffen. De meeste nitrosamines zijn kankerverwekkend en kunnen lever-, nier-, huid-, long- en oogaandoeningen veroorzaken. Het is daarom belangrijk dat producenten condooms tijdens de productie goed wassen en dat de hoeveelheid nitrosamines in het condoom zo laag mogelijk is. Voor medische hulpmiddelen is in de wetgeving vastgelegd dat deze stoffen geen onacceptabele schadelijke effecten voor de gebruiker mogen hebben.
Ingrediënten
In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.
Sla ingrediëntentabel over- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Geneesmiddel.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Anti-plakmiddel.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Kleurstof.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Rubber.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Organische verbinding.
-
Hoe vaak zit het er in?
Soms
Tips.
Let op de uiterste gebruiksdatum. Wanneer de uiterste gebruiksdatum voorbij is, is de kans groter dat het condoom scheurt.
Let erop dat het condoom niet beschadigt tijdens het openen van de verpakking of tijdens gebruik, bijvoorbeeld door scherpe nagels, sieraden of scherpe voorwerpen.
Gebruik voor elke seksuele handeling een nieuw condoom.
Gebruik het condoom alleen in combinatie met glijmiddel dat hiervoor bedoeld is. Glijmiddelen op oliebasis, zoals babyolie, boter of bodylotion kunnen het condoom aantasten.
Online kopen
Let op als je condooms online bestelt:
Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt.
Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving.
Koop je zelf een product bij een webwinkel buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt.
Alternatieven.
Sommige mensen zijn allergisch voor latex (natuurrubber), omdat de eiwitten in latex van de Heveaboom een huidallergie kunnen veroorzaken. Heb je last van een latexallergie, gebruik dan een latexvrij condoom.
Verschijningsvormen.
Verschillende soorten en maten condooms
Condooms zijn in vele soorten en maten te koop. Zo zijn er bijvoorbeeld condooms met ribbels of bobbels voor extra genot, condooms met glijmiddel en condooms die een orgasme vertragen. Er bestaan ook gekleurde condooms en condooms met smaakjes. In deze verschillende soorten condooms kunnen verschillende chemische stoffen zitten.
Informatie op het etiket.
Keurmerken
Er zijn geen keurmerken of certificeringen speciaal voor condooms.
Beweringen en waarschuwingen
Op het etiket van condooms kun je onderstaande symbolen tegenkomen:
-
CE-markering staat voor Conformité Européenne. Het is een merkteken waarmee een producent duidelijk maakt dat zijn product voldoet aan de Europese wetgeving rondom veiligheid, gezondheid, milieu en consumentenbescherming. Het product kan met succes een eventuele keuring doorstaan. Voor de meeste consumentenproducten is een keuring niet verplicht. Let wel op, sommige Chinese producenten verkopen producten met een CE-teken (China Export) dat lijkt op het Europese CE-teken. Meer informatie en de verschillen tussen de twee logo’s vind je op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.
-
Het product bevat latex.
-
Dit symbool geeft aan dat de gebruiker de gebruikersaanwijzing moet raadplegen.
-
Dit symbool geeft aan dat het product is bedoeld voor eenmalig gebruik. Gebruik het product dus niet opnieuw.
-
Dit symbool geeft aan dat de gebruiker de gebruiksaanwijzing moet raadplegen voor belangrijke veiligheidsinformatie, zoals waarschuwingen en voorzorgsmaatregelen.
-
Dit symbool geeft aan dat je het product niet moet gebruiken als de verpakking beschadigd is.
-
Dit symbool geeft de batchcode van de producent waarmee de batch of partij kan worden geïdentificeerd.
-
Naast dit symbool worden de naam en contactgegevens van de producent vermeld.
Bewaren en weggooien
Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.
Op het etiket van condooms kan je onderstaande symbolen tegenkomen:
-
Dit symbool betekent dat je het product niet door het toilet mag spoelen, maar moet weggooien bij het restafval.
-
Dit symbool geeft de datum aan waarna het product niet meer gebruikt mag worden.
-
Dit symbool geeft aan dat je het product niet moet blootstellen aan zonlicht.
-
Dit symbool geeft aan dat je het product droog moet houden.
Meer informatie.
Hoe doe je een condoom om?
Een mannencondoom breng je aan als de penis volledig stijf is:
Knijp met je duim en wijsvinger het topje van het condoom dicht, zodat er geen lucht meer in zit en er ruimte overblijft om het sperma op te vangen.
Leg het opgerolde condoom op de eikel en rol met de vrije hand het condoom voorzichtig af over de gehele lengte van de penis.
Hou na de zaadlozing de rand van het condoom goed vast voordat je de penis terugtrekt.
Maak een knoop in het condoom en gooi het in de vuilnisbak.
Het vrouwencondoom ziet eruit als een zakje met twee buigzame ringen. De kleine ring breng je diep in de vagina. De grotere ring rond de opening van het zakje blijft buiten de vagina. Haal het condoom uit de vagina na de zaadlozing. Maak een knoop in het condoom en gooi het in de vuilnisbak.
Beide typen condooms werken goed tegen zwangerschap en SOA’s. Het vrouwencondoom is iets minder betrouwbaar. Als je extra glijmiddel wil, gebruik dan een glijmiddel dat wordt aanbevolen om in combinatie met condooms te gebruiken (op water- of siliconenbasis). Glijmiddelen op oliebasis (zoals babyolie, boter en bodylotion) kunnen namelijk het condoom aantasten.
Wat zegt de wet over condooms?
Condooms die in Nederland te koop zijn moeten sinds 27 mei 2021 voldoen aan de verordening voor medische hulpmiddelen (2017/745). Er geldt wel een overgangstermijn tot 2024, waarin ook de oude richtlijn medische hulpmiddelen (93/42/EC) nog grotendeels mag worden toegepast. Medische hulpmiddelen worden binnen deze wetgeving ingedeeld in risicoklassen: klasse I, IIa, IIb en III. Hoe hoger de risicoklasse (waarbij klasse III de hoogste is), hoe groter het mogelijke van een medisch hulpmiddel. Voor medische hulpmiddelen uit een hogere klasse gelden dezelfde eisen, maar bij toelating tot de markt controleert een onafhankelijk partij uitgebreider dan bij hulpmiddelen uit een lagere risicoklasse. Medische hulpmiddelen uit klasse I zijn bijvoorbeeld pleisters en rolstoelen, uit klasse IIa MRI scanners, uit klasse IIb dialyse systemen en uit klasse III heupimplantaten. Condooms vallen onder klasse IIa. Condooms waar zaaddodend middel of benzocaïne aan toegevoegd is vallen onder klasse III.
Op de verpakking van condooms staat zelden een ingrediëntenlijst. Dit is ook niet verplicht volgens de Europese veiligheidseisen.
Voor condooms zijn normen opgesteld door de Internationale Organisatie voor Standaardisatie (ISO) (NEN-EN-ISO 4074). Deze normen zijn vaak in samenwerking met de Europese organisatie voor standaardisatie (CEN) opgesteld. De Europese Commissie erkent dat met deze norm aan een deel van de eisen uit de wetgeving voor medische hulpmiddelen wordt voldaan. In de ISO-norm staan onder andere de afmetingen en sterkte waar een condoom aan moet voldoen. Zo staat er voor de verschillende afmetingen van condooms tot hoe groot condooms opgeblazen moeten kunnen worden met lucht voordat ze scheuren. Op de verpakking van condooms moet altijd een houdbaarheidsdatum staan. Latex condooms mogen maximaal 5 jaar houdbaar zijn.
Condooms zijn niet , maar producenten moeten wel zorgen dat het risico op besmetting met micro-organismen, zoals bacteriën en schimmels, zo klein mogelijk is. De verpakking moet beschermen tegen invloed van buitenaf, zoals zuurstof, water en (UV-)licht. Anders breekt het latex mogelijk af, waardoor het condoom bij gebruik kan scheuren.