In het kort.
Nitrosamines kunnen onbedoeld ontstaan tijdens het maken van bepaalde producten, zoals producten van latex (natuurlijk rubber). Sommige nitrosamines kunnen kankerverwekkend zijn. Daarom zijn er strenge eisen voor nitrosamines in producten en hoeveel ervan mag vrijkomen.
Waarom zit deze stof in producten?.
Nitrosamines zijn chemische stoffen die kunnen ontstaan tijdens het maken van bepaalde producten. Ze zijn ongewenst en kunnen voorkomen in producten van latex, in voedsel, in sigarettenrook en in speelgoed zoals slijm en vingerverf. De twee meest voorkomende nitrosamines zijn N-nitrosodimethylamine (NDMA) en N-nitrosodiethylamine (NDEA).
Nitrosamines kunnen ontstaan als een zogenoemde nitroserende stof en een nitroseerbare stof met elkaar reageren.
Voorbeelden van nitroserende stoffen zijn nitriet (NO2), nitraat (NO3), salpeterigzuur (HNO2) en stikstofoxiden (NO2 of of NOx).
Voorbeelden van nitroseerbare stoffen zijn sommige aminen, amiden en ureumverbindingen.
Nitrosamines in latex
Bij het maken van latexproducten, zoals ballonnen, regenlaarzen, fopspenen, en condooms, kunnen nitrosamines ontstaan. Dit gebeurt vooral tijdens het . Dat is een proces dat latex sterker en elastischer maakt. Soms worden hiervoor carbamaten gebruikt, waardoor nitrosamines en nitroseerbare stoffen kunnen ontstaan. Producenten kunnen dit voorkomen door andere chemische stoffen te gebruiken.
Nitrosamines in andere (niet latex) producten
Ook in producten die niet van latex zijn gemaakt, zoals slijm en vingerverf, kunnen nitrosamines zitten. Grondstoffen voor het maken van deze producten kunnen namelijk vervuild zijn met nitrosamines.
Is deze stof veilig?.
Sommige nitrosamines zijn kankerverwekkend. Daarom zijn er wetten met strenge regelsover hoeveel nitrosamines in producten en voedsel mogen zitten en hoeveel ervan mogen vrijkomen.
Uit onderzoek blijkt dat dat mensen bij van bijvoorbeeld latexproducten en voedsel meestal niet te veel nitrosamines binnenkrijgen. Dit levert dan geen gezondheidsrisico’s op. Toch is het beter om zo min mogelijk met nitrosamines in aanraking te komen. Gebruik daarom producten op de manier waarvoor ze bedoeld zijn. Zo is de kans kleiner dat je in contact komt met nitrosamines.
Meer informatie.
Nitrosamines in speelgoed
Sommige nitrosamines kunnen kankerverwekkend zijn. Daarom worden er strenge eisen gesteld aan het vrijkomen van nitrosamines en nitroseerbare stoffen uit (latex) speelgoed. Deze eisen zijn vastgelegd in de Europese Richtlijn Speelgoed (2009/48/EG).
Nitrosamines in persoonlijke verzorgingsproducten
Omdat nitrosamines worden gezien als kankerverwekkende stoffen zijn er strenge eisen. In de Europese Cosmeticaverordening (1223/2009/EG) staat dat nitrosamines in persoonlijke verzorgingsproducten verboden zijn, en dat producenten het ontstaan van nitrosamines in moeten vermijden.
Nitrosamines in andere producten
Ook voor andere rubberen producten waar nitrosamines in kunnen zitten, zoals fopspenen van latex, gelden strenge eisen. Zo zijn er Europese regels voor producten voor baby’s en jonge kinderen (NEN-EN 1400:2013+A2:2018). In deze regels staat hoeveel nitrosamines er maximaal uit deze producten mogen vrijkomen. Zo wordt gecontroleerd of de producten zijn voor baby's en kleine kinderen.
Voor medische hulpmiddelen staat in de wetgeving (verordening voor medische hulpmiddelen (2017/745)) dat nitrosamines geen onacceptabele schadelijke effecten voor de gebruiker mogen hebben.
Nitraat en nitrosamines in voedsel
Nitraat is een stof die van nature in groenten zit, zoals spinazie. Soms zit nitraat ook in grondwater. Producenten voegen soms nitraat en nitriet (ontstaat uit nitraat) toe aan voedsel om het langer houdbaar te maken, of om het een bepaalde kleur te geven. In sommige gevallen kan nitraat uit eten in je lichaam worden omgezet in nitrosamines.
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) geeft aan dat nitraat uit voedsel waarschijnlijk geen gezondheidsrisico’s veroorzaakt.