In het kort.
PUR-schuim (voluit polyurethaanschuim) bestaat uit verschillende stoffen, zoals , polyolen, vlamvertragers, en . PUR-schuim heeft een hoge isolatiewaarde. Houd je aan de veiligheidsvoorschriften als je PUR-schuim gebruikt.
Wat zit er in isolatie PUR-schuim?.
In PUR-schuim zitten veel verschillende stoffen met verschillende functies. Een aantal belangrijke stoffen zijn:
Polyurethaan: PUR-schuim bestaat uit het polyurethaan. Polyurethaan ontstaat uit de reactie tussen 2 componenten; een isocyanaat en een .
Methylene (MDI) is een isocyanaat dat vaak voorkomt in PUR-schuim. Isocyanaten zitten in PUR-schuim als . Isocyanaten reageren snel met polyolen om het PUR-schuim te vormen.
Vlamvertragers: Vlamvertragers worden veel gebruikt in PUR-schuim. Ze zorgen ervoor dat PUR-schuim in het geval van brand niet snel vlam vat. Er zijn verschillende vlamvertragers op de markt. De schadelijke effecten op mens en milieu verschillen per vlamvertrager. In de Europese Unie is vastgelegd welke vlamvertragers niet in consumentenproducten mogen zitten.
Zijn chemische stoffen in isolatie PUR-schuim veilig?.
In PUR-schuim zitten giftige stoffen die gezondheidsklachten kunnen veroorzaken. Daarom is het belangrijk om je aan de veiligheidsvoorschriften te houden wanneer je spuitbussen met PUR-schuim gebruikt. Draag bij gebruik van PUR-schuim altijd beschermende kleding, handschoenen en een veiligheidsbril. Zorg voor een goede ventilatie. De informatie voor gebruik van PUR-schuim staat altijd op de verpakking.
Isocyanaten in PUR-schuim
Isocyanaten kunnen gezondheidsklachten veroorzaken, zoals astma of andere longaandoeningen, eczeem en netelroos. Contact met isocyanaten kan ervoor zorgen dat je er allergisch voor wordt. Als je al weet dat je allergisch bent voor isocyanaten, kun je PUR-schuim met isocyanaten beter niet zelf aanbrengen.
Ingrediënten
In deze ingrediëntenlijst zie je per stof of deze veilig is bij gebruik van dit product.
Sla ingrediëntentabel over- Hoe vaak zit het er in?
- Veilig te gebruiken?
Additief.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Blaasmiddel.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Polymeer.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Reactieve component.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Vlamvertrager.
-
Hoe vaak zit het er in?
Vaak
Tips.
Lees het etiket
Zoals voor alle doe-het-zelfproducten geldt ook voor PUR-schuim dat het belangrijk en noodzakelijk is om vóór gebruik het etiket te lezen en het PUR-schuim volgens de aanwijzingen op de verpakking te gebruiken. Bewaar PUR-schuim spuitbussen ook buiten het bereik van kinderen. Als je vragen hebt over het product, of de toepassing, dan kun je die stellen aan de producent.
Aanwijzingen voor gebruik
In PUR-schuim zitten stoffen die allergieën of allergische reacties kunnen veroorzaken. Dit staat op het etiket. Op PUR-schuim spuitbussen staat: “Bij personen die al voor diisocyanaat gesensibiliseerd zijn, kunnen bij gebruik van dit product allergische reacties optreden” of “personen die lijden aan astma, eczeem, huidproblemen moeten contact, inclusief huidcontact, met dit product vermijden”. Voorkom direct contact met het PUR-schuim door de maatregelen te nemen die op de verpakking van het product staan (draag handschoenen, beschermende kleding en een veiligheidsbril).
Eet, drink of rook nooit tijdens het werken met PUR-schuim.
Was je handen na het gebruik van PUR-schuim.
Was en trek kleding uit die door PUR-schuim vies zijn geworden, voor je ze opnieuw gebruikt.
Ventileer de ruimte waarin je werkt altijd goed. Op de verpakking van PUR-schuim spuitbussen staat: “Dit product niet bij slechte ventilatie gebruiken, tenzij een beschermend masker met een geschikt gasfilter (Type A1 overeenkomstig met norm EN 14387) wordt gedragen”.
Online kopen
Let op als je PUR-schuim online bestelt:
Koop je een product bij een Nederlandse webwinkel of webwinkel in het buitenland? Het is altijd goed om op te letten en na te gaan bij wie je iets koopt.
Let extra op bij webwinkels die werken met dropshipping: je bestelt dan een product bij een Nederlandse webwinkel, de webwinkel plaatst daarna dezelfde bestelling bij een leverancier in een ander EU-land of daarbuiten. Deze leverancier stuurt het product dan naar je op. Hierdoor kan de webwinkel niet de kwaliteit van het product controleren. Lees meer over dropshipping op de pagina Wet- en regelgeving.
Koop je zelf een product bij een webwinkel buiten de Europese Unie? Beoordeel het product dan kritisch voordat je het koopt.
Alternatieven.
Naast PUR-schuim zijn er andere isolatiematerialen zoals steenwol, glaswol, katoen, hennep, vlas, houtvezel, cellulosevezel, schapenwol, katoen, kokos, lisdodde, kunststof en keramische vezels. Elk materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen. Laat je goed informeren welk materiaal voor jouw werkzaamheden een goede keuze is. Meer informatie kun je vinden op de site van Milieu Centraal.
Verschijningsvormen.
Verschillende soorten PUR-schuim
In de bouwmarkt kun je PUR-schuim spuitbussen kopen. Hiermee kun je bijvoorbeeld deuren en vensters monteren en afdichten, of kieren, voegen en holtes opvullen.
Daarnaast bestaat er gespoten PUR-schuim, dat wordt gebruikt om in bestaande huizen extra isolatie aan te brengen. Dit wordt gedaan door professionals die daarvoor zijn opgeleid.
Verder bestaan er PUR-schuimplaten die kant-en-klaar uit de fabriek komen en direct te monteren zijn. Deze kant-en-klare PUR-schuimplaten worden op deze website verder niet besproken.
Informatie op het etiket.
Keurmerken
Er zijn geen keurmerken of certificeringen speciaal voor PUR-schuim.
Gespoten PUR-schuim wordt in huizen aangebracht door professionals van bedrijven, die daarvoor opgeleid zijn. Er bestaan instanties (SKG-IKOB en Insula Certificatie) die certificeringen aan bedrijven toekennen. Deze instanties hebben richtlijnen voor een juiste toepassing van gespoten PUR-schuim. Deze richtlijnen gelden zowel voor het isolatiemateriaal zelf als het proces van aanbrengen.
Beweringen en waarschuwingen
Op PUR-schuim spuitbussen staan vaak drie rood-witte symbolen die aangeven dat het product snel vlam vat, en dat er direct of op langere termijn gezondheidsklachten kunnen ontstaan. Daarom is het belangrijk om PUR-schuim altijd te gebruiken volgens de gebruiksaanwijzing op de verpakking. Op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vind je meer informatie over gevaarsymbolen.
Op het etiket van PUR-schuim kun je onderstaande symbolen tegenkomen:
Ontvlambaar
Lange termijn gezondheidsgevaar
Acute gezondheidseffecten
-
Product kan gemakkelijk vlam vatten als het in contact komt met een ontstekingsbron (brandende sigaret, lucifer, vonk). Zowel vaste stoffen, vloeibare stoffen als gassen kunnen ontvlammen.
-
Product kan bij opname via de mond of de huid of bij inademen mogelijk kankerverwekkend zijn of op een andere manier schadelijk zijn voor de gezondheid, bijvoorbeeld voor de voortplanting.
-
Sommige producten met zo'n symbool leveren bij opname via de mond of huid en bij inademen direct irritatie op, sommige producten kunnen schadelijk zijn.
Bewaren en weggooien
PUR-schuim spuitbussen horen bij het klein chemisch afval (kca). Op de meeste verpakkingen staat het kca-logo nog. Tegenwoordig hoeven producenten dit niet meer op de verpakking te zetten, omdat dit logo is afgeschaft.
Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.
Meer informatie.
Hoe werkt PUR-schuim?
PUR-schuim bestaat uit verschillende stoffen (zoals isocyanaten, polyolen, vlamvertragers, blaasmiddelen en katalysatoren). PUR-schuim in een spuitbus wordt ook wel constructieschuim genoemd. Dit is meestal een zogenaamd 1-component PUR-schuim. De verschillende chemische stoffen van het PUR-schuim zijn dan al in de juiste onderlinge verhouding in de spuitbus voorgemengd. Door de spuitbus te schudden worden de stoffen gemengd en heeft het mengsel automatisch de juiste samenstelling. Bij het spuiten verandert het mengsel in schuim door contact met vocht uit de lucht en de ondergrond waarop het schuim gespoten wordt. Soms is PUR-schuim in een spuitbus 2-componenten PUR-schuim. Dan is een tweede component (een zogenaamde ‘verharder’) apart gemonteerd in de spuitbus. Door de spuitbus krachtig te schudden vermeng je de verharder met de andere stoffen in de spuitbus. Er is dan geen vocht uit de lucht of de ondergrond nodig voor verharding van het PUR-schuim.
Gespoten PUR-schuim wordt veel door professionals gebruikt om bestaande woningen te isoleren. Dan wordt het PUR-schuim in grote hoeveelheden ter plaatse gemaakt van twee componenten (de isocyanaat component en de polyol component). Deze twee componenten worden in een groot spuitpistool gemengd, op de juiste temperatuur gebracht en daarna opgespoten.
Niet knutselen met PUR-schuim
PUR-schuim is veilig als je het gebruikt waarvoor het bedoeld is en je de aanwijzingen op de verpakking opvolgt.
Als je PUR-schuim gebruikt om te knutselen gebruik je het product voor een ander doel dan waarvoor het bedoeld is. PUR-schuim mag daarom door consumenten niet gebruikt worden voor knutselwerken of versiering. Gebruik dus geen PUR-schuim voor een schilderij/tekening of voor een sinterklaassurprise. Bij het gebruik van de PUR-schuim spuitbussen worden strikte veiligheids- en gebruiksadviezen gegeven, zoals het dragen van handschoenen en een veiligheidsbril. Door met PUR-schuim te knutselen kan er per ongeluk PUR-schuim terechtkomen op een stuk onbedekte huid. Dit kan huidirritaties of allergische reacties van de huid veroorzaken.
Is het veilig om mijn huis te laten isoleren met gespoten PUR-schuim?
Wanneer je als bewoner je huis wil laten isoleren met PUR-schuim, let er dan op dat je een bedrijf inschakelt dat gecertificeerd is voor het gebruik van gespoten PUR-schuim. Laat ook in de offerte vermelden dat de uitvoering van de isolatie gebeurt volgens de geldende uitvoeringsrichtlijnen. Het is veilig om je huis te laten isoleren met gespoten PUR-schuim als het gespoten PUR-schuim op een juiste manier wordt toegepast. Die juiste toepassing staat beschreven in het Bouwbesluit en in de uitvoeringsrichtlijnen van certificeringsinstanties. Het volgen van deze strikte richtlijnen zorgt er onder andere voor dat de chemische reactie bij de vorming van gespoten PUR-schuim goed verloopt en dat het schuim goed uithardt. Isocyanaten kunnen dan niet meer vrijkomen. De kans op gezondheidseffecten is dan klein. Wanneer isoleerders niet volgens de voorschriften werken is er meer kans op gezondheidsrisico’s.
Wat zegt de wet over PUR-schuim?
PUR-schuim dat in Nederland te koop is moet voldoen aan de Europese wetgeving. Deze wetgeving is vastgelegd in de richtlijn Algemene productveiligheid (2001/95/EG) die is opgenomen in de Warenwet. Voor spuitbussen bestaat daarnaast nog een Europese Aërosol Richtlijn (75/324/EEG). Deze wetgevingen bepalen dat producenten en importeurs ervoor moeten zorgen dat PUR-schuim dat op de markt komt bij veilig is. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de wet- en regelgeving door bedrijven.
Daarnaast moeten de chemische stoffen in het product voldoen aan de REACH Verordening (1907/2006/EG), de Europese richtlijn voor het gebruik van chemische stoffen. Een van de wettelijke verplichtingen is dat bij verkoop van een product met meer dan 0,1 procent methylene diisocyanaat (MDI) verplicht handschoenen moeten worden meegeleverd aan de consument (bijvoorbeeld aan de binnenkant van het deksel). Dit is vastgelegd in een REACH beperking (REACH Annex XVII, entry 56). Sinds augustus 2020 bestaat er een REACH beperking voor professionele en industriële toepassing van (meerdere) diisocyanaten (REACH Annex XVII, entry 74 ). Sinds 24 augustus 2023 moeten professionele gebruikers een specifieke opleiding gevolgd hebben voordat zij PUR-schuim met meer dan 0,1 procent diisocyanaten mogen gebruiken.
Sinds juli 2020 bestaat er in Nederland extra regelgeving voor isolatie met gespoten PUR-schuim (via het Bouwbesluit 2012). Deze regels zijn bedoeld om de veiligheid van isoleerders en bewoners te garanderen. Zo moet er bijvoorbeeld voldoende worden geventileerd tijdens de werkzaamheden en mogen bewoners tijdens de werkzaamheden en twee uur daarna niet in de woning aanwezig zijn.
Denk aan ventilatie als je je huis isoleert
Woningisolatie zorgt voor een comfortabele, warme woning. Als je de woning volledig isoleert zal er bijna geen natuurlijke ventilatie (tocht) meer zijn. Maar schone lucht van buitenaf is wel nodig om de lucht in huis gezond te houden. Zorg er dus bij isolatie van je huis voor dat er genoeg geventileerd kan worden. Voor meer informatie over de verschillende ventilatiesystemen, oplossingen en adviezen verwijzen wij naar het Informatiepunt Ventilatie van Milieu Centraal.