Anti-tekenmiddel

Tekenbeten komen steeds meer voor in Nederland. Een tekenbeet kan gevaarlijk zijn. Een teek de ziekte van Lyme kan overbrengen en in zeldzame gevallen tekenencefalitis. Er zijn anti-tekenmiddelen met verschillende werkzame stoffen(extra informatie) De werkzame stof is de stof die zorgt voor het effect van het product. Je spreekt van werkzame stoffen in bijvoorbeeld gewasbeschermingsmiddelen, biociden of (dier)geneesmiddelen. die je tegen tekenbeten helpen beschermen. Het zijn vaak dezelfde middelen die je ook tegen muggen kunt gebruiken. Sommige anti-tekenmiddelen zijn niet geschikt voor (jonge) kinderen. Ook wordt gebruik soms afgeraden als je zwanger bent. Volg altijd de gebruiksaanwijzing op.

Er zijn anti-tekenmiddelen met verschillende werkzame stoffen. Je hebt anti-tekenmiddel met:

• DEET (N,N-diethyl-m-toluamide);

• Citriodiol (Eucalyptus citriodora olie);

• Icaridine (picaridine, saltidin);

• Ethylbutylacetylaminopropionaat (ethyl N-acetyl-N-butyl-ß-alaninaat, IR3535).

Deze stoffen weren teken en ook muggen af. Je kunt ze op je huid of kleding smeren of sprayen. In middelen om huisdieren te beschermen tegen teken zitten andere stoffen, zoals permethrin of fipronil. Deze middelen werken heel anders. Ze zijn niet geschikt voor gebruik op mensen. Er bestaat wel outdoorkleding die is behandeld met permethrin. Dat soort kleding is vooral bedoeld voor bepaalde beroepsgroepen te beschermen tegen teken, zoals boswachters of hoveniers. Na een aantal keer wassen verliest de permethrin wel zijn werking en moet de kleding opnieuw behandeld worden.

Verschillende concentraties

Anti-tekenmiddel is vaak te koop met verschillende concentraties werkzame stoffen. Anti-tekenmiddel met DEET is in Nederland te koop met concentraties van 20% tot 50% DEET. Ook anti-tekenmiddel met icaridine of ethylbutylacetylaminopropionaat is te koop met verschillende concentraties van de werkzame stoffen.

Bij normaal gebruik(extra informatie) Dit betekent dat je een product gebruikt zoals het bedoeld is, of zoals het op het etiket beschreven staat. Abnormaal gebruik van een product is bijvoorbeeld een halve tube tandpasta in je mond doen. Of met haarspray je planten laten glanzen. Of geen raam open doen wanneer er op het product staat dat je het in een goed geventileerde ruimte moet gebruiken, zoals bij gebruik van verf of een impregneerspuitbus.  is een anti-tekenmiddel met DEET veilig(extra informatie) Veilig betekent dat er geen schadelijke effecten op de gezondheid door het gebruik van producten (met daarin chemische stoffen) te verwachten zijn. De uitspraak over ‘veilig’ gaat uit van normaal gebruik. voor de meeste volwassenen. Houd je wel aan de gebruiksaanwijzing. Te veel blootstelling aan anti-tekenmiddel kan leiden tot vergiftigingsverschijnselen. Om dit te voorkomen staat in de gebruiksaanwijzing bijvoorbeeld hoe vaak en vanaf welke leeftijd je een anti-tekenmiddel mag gebruiken en hoe of waar je het aan moet brengen. De meeste anti-tekenmiddelen mogen niet in je neus, mond of ogen komen. Breng daarom anti-tekenmiddelen niet aan rond de ogen, mond of neus. Was je handen na het gebruik van anti-tekenmiddel.

Anti-tekenmiddel bij baby’s en kinderen

Meestal lees je op het etiket van anti-tekenmiddel dat het niet geschikt is voor kinderen onder een bepaalde leeftijd. Zij kunnen makkelijker een te hoge blootstelling hebben. Sommige anti-tekenmiddelen mogen dan ook niet onder een bepaalde leeftijd (3 of 6 maanden, 1 of 3 jaar, of in het geval van middelen met 20% tot 40% DEET zelfs 13 jaar of middelen met 50% DEET 18 jaar) worden gebruikt.

Sla bij jonge kinderen bij het insmeren of -sprayen, naast het gebied rond de neus, mond of ogen, ook de handjes over. Zo voorkom je dat kinderen het middel in hun ogen, mond of neus wrijven. Laat jonge kinderen niet zichzelf insmeren of -sprayen. Bewaar anti-tekenmiddel ook altijd buiten het bereik van kinderen.

Anti-tekenmiddel en borstvoeding

Als je borstvoeding geeft, is het belangrijk om geen anti-tekenmiddel op je borsten te smeren. Was ook je handen voordat je gaat voeden. Zo voorkom je dat het in de mond van je baby komt.

Gebruik van anti-tekenmiddel tijdens de zwangerschap

Het gebruik van middelen met DEET of icaridine wordt vaak afgeraden als je zwanger bent. Onderzoek heeft nog niet voldoende aangetoond dat het dan veilig te gebruiken is. Wil je je tijdens je zwangerschap beschermen tegen teken? Gebruik dan liever een anti-tekenmiddel met citriodiol of ethylbutylacetylaminopropionaat.

Pas op met hoge concentraties werkzame stoffen

Anti-tekenmiddelen met hogere concentraties werkzame stoffen werken beter en langer, maar je mag ze meestal minder vaak gebruiken op een dag of pas vanaf een hogere leeftijd. In het buitenland kan je soms middelen kopen met concentraties DEET hoger dan 50%. Gebruik deze middelen met concentraties DEET van hoger dan 50% niet. Ze werken niet beter, maar leiden wel eerder tot schadelijke gezondheidseffecten. Je wordt namelijk sneller aan te veel DEET blootgesteld. Bovendien kunnen middelen met concentraties DEET hoger dan 50% leiden tot blaren op je huid.

Invloed op waterkwaliteit

Spray of smeer je niet in met anti-tekenmiddel als je daarna gaat zwemmen of douchen. Dan spoelt het meeste anti-tekenmiddel van je af. Het komt dan (via de rioolwaterzuivering) in het oppervlaktewater terecht en in aanraking met leven in het water, zoals vissen. De werkzame stoffen in anti-tekenmiddelen, zoals DEET, zijn schadelijk voor het leven in het water.

Volg de instructies

Volg altijd de gebruiksaanwijzing van de producent op. Op het etiket staat vanaf welke leeftijd en hoe vaak je een anti-tekenmiddel mag gebruiken op een dag, hoe lang een middel werkt tegen teken, maar ook hoe en waar je het moet aanbrengen.

Anti-tekenmiddel en zonnebrandcrème

De meeste anti-tekenmiddelen en zonnebrandcrèmes kun je goed samen gebruiken. Zorg er wel voor dat je de producten in de juiste volgorde aanbrengt: eerst de zonnebrandcrème (en laat deze intrekken) en dan later pas het anti-tekenmiddel.

Bescherm kunststoffen

Anti-tekenmiddelen met DEET kunnen kunststoffen, van bijvoorbeeld brilmonturen of horloges, aantasten. Wil je dit voorkomen? Smeer of spray dan bijvoorbeeld geen middelen met DEET op de plekken waar je je horloge draagt of je brilmontuur contact maakt met je huid. Was ook goed je handen na het aanbrengen van DEET. Middelen met DEET tasten geen natuurlijke materialen of nylon aan.

Controleer het toelatingsnummer

Anti-tekenmiddelen mogen in Nederland alleen worden verkocht en gebruikt als ze door het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen(extra informatie) Een gewasbeschermingsmiddel is meestal een bestrijdingsmiddel dat wordt gebruikt om planten of plantaardige producten te beschermen, of ongewenste planten te doden (onkruidbestrijdingsmiddelen). Ze worden toegepast in de landbouw, maar je kan het ook toepassen in je eigen tuin. en biociden(extra informatie) Biociden zijn stoffen of middelen om schadelijke of ongewenste organismen te bestrijden. Biociden zijn geen middelen om planten of plantaardige producten te beschermen, of ongewenste planten te doden. Dat zijn gewasbeschermingsmiddelen. Er zijn veel soorten biociden, bijvoorbeeld ontsmettingsmiddelen, conserveermiddelen en middelen voor plaagbestrijding. ( Ctgb(extra informatie) Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt of gewasbeschermingsmiddelen en biociden veilig zijn voor mens, dier en milieu. ) zijn toegelaten. Ze moeten een toelatingsnummer op de verpakking hebben staan. Dit nummer bestaat voor Nederland uit vijf cijfers gevolgd door de letter N. Bijvoorbeeld 12345N. Of een nummer dat begint met NL met daarna 7 cijfers, een streepje en nog 4 cijfers, bijvoorbeeld NL-1234567-0000. Ook kan het middel zijn toegelaten voor alle lidstaten in de Europese Unie. Het nummer van zo’n toelating (die dus ook voor Nederland geldt) begint met EU, waarna 7 cijfers, een streepje en nog 4 cijfers volgen. Bijvoorbeeld EU-1234567-0000. Je kunt dit toelatingsnummer controleren in de toelatingendatabank op de website van het Ctgb.

Er zijn geen alternatieve middelen om een tekenbeet te voorkomen. Je kunt wel de kans op een tekenbeet verkleinen door op een pad, en niet door bijvoorbeeld struiken, planten en hoog gras, te lopen. Dat zijn namelijk de plaatsen waar de meeste teken zitten. Ook kan je lichaamsbedekkende kleding dragen, zoals dichte schoenen, een lange broek en een jas, trui of t-shirt met lange mouwen.