Broodtrommels en drinkbekers

Verschijningsvormen

Broodtrommels en drinkbekers zijn meestal gemaakt van plastic, melaminekunststof, glas en RVS (roestvrij/roestvast staal). Elk materiaal heeft zijn eigen voor- en nadelen op het gebied van gezondheid, veiligheid, duurzaamheid en gebruiksgemak.

Wat moet je weten

Wat zegt de wet?

Broodtrommels en drinkbekers moeten voldoen aan de Europese kaderverordening voedselcontactmaterialen (1935/2004/EG). In deze wet staan algemene eisen voor producten die in aanraking komen met voedsel. Ook moeten broodtrommels en drinkbekers voldoen aan aanvullende nationale regelgeving (de Warenwet). Daarnaast gelden er specifieke regels voor verschillende materialen. Producenten en importeurs moeten ervoor zorgen dat broodtrommels en drinkbekers die op de markt komen veilig Veilig betekent dat er geen schadelijke effecten op de gezondheid door het gebruik van producten (met daarin chemische stoffen) te verwachten zijn. De uitspraak over ‘veilig’ gaat uit van normaal gebruik door een gemiddelde Nederlander. zijn. De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) houdt toezicht op de naleving van de wettelijke eisen door producenten en importeurs.  

Welke soorten materialen worden gebruikt?

Broodtrommels en drinkbekers kunnen gemaakt worden van verschillende materialen, zoals plastic, melaminekunststof, glas en RVS (roestvrij/roestvast staal). Je kunt bij de leverancier navragen van welk materiaal de producten gemaakt zijn en welke chemische stoffen daarbij zijn gebruikt.

Zijn de materialen waarvan broodtrommels en drinkbekers worden gemaakt veilig?

Plastic

PP (polypropeen) is een veelvoorkomende plasticsoort waarvan broodtrommels en drinkbekers zijn gemaakt. Daarnaast worden ook de plasticsoorten PET (polyethyleenereftalaat) en PVC (polyvinylchloride) gebruikt voor het maken van broodtrommels en drinkbekers. TPE (thermoplastisch elastomeer) wordt gebruikt voor de afdichtingen. Op de broodtrommels en drinkbekers staan vaak kunststof identificatiecodes welke het type plastic aangeven dat is gebruikt. Meer informatie over de betekenis van deze kunststof identificatiecodes vind je op stofpagina Plastic.

Vanuit PP, PET en PVC kunnen hele kleine hoeveelheden chemische stoffen (additieven) vanuit het plastic vrijkomen (migreren). Op het product of de verpakking staat vaak niet welke chemische stoffen zijn gebruikt voor het maken van het plastic en mogelijk vrij kunnen komen. In de Verordening Voedselcontactmaterialen (10/2011/EU) en de nationale Warenwetregeling Verpakkingen en Gebruiksartikelen is vastgelegd dat plastic producten die in contact komen met voeding bij normaal gebruik Dit betekent dat je een product gebruikt zoals het bedoeld is, of zoals het op het etiket beschreven staat. Abnormaal gebruik van een product is bijvoorbeeld een halve tube tandpasta in je mond doen. Of met haarspray je planten laten glanzen. Of geen raam open doen wanneer er op het product staat dat je het in een goed geventileerde ruimte moet gebruiken, zoals bij gebruik van verf of een impregneerspuitbus. Normaal gebruik pas je waarschijnlijk al toe. veilig moeten zijn. Er mag maar een kleine hoeveelheid chemische stoffen uit het plastic vrijkomen. Deze chemische stoffen mogen in ieder geval geen effect hebben op de gezondheid.

Melaminekunststof

Sommige broodtrommels en drinkbekers zijn gemaakt van melaminekunststof. Deze kunststof wordt geproduceerd door een reactie van melamine met aldehyde (meestal formaldehyde). Melaminekunststof (vaak foutief afgekort als melamine) is sterk, hard, licht en bestand tegen onder andere sterke zuren. Daarom wordt melaminekunststof  onder meer gebruikt om broodtrommels en drinkbekers van te maken. Uit onderzoek blijkt dat er bij producten gemaakt van melaminekunststof (net als bij plastic) chemische stoffen kunnen vrijkomen. Deze chemische stoffen zijn mogelijk schadelijk voor de gezondheid. Met name formaldehyde kan vrijkomen en in levensmiddelen terechtkomen. In 2011 is door de Europese Commissie Verordening 284/2011 vastgesteld met regels voor de invoer van keukengerei met melaminekunststof. Bij keukengerei van melaminekunststof afkomstig uit China of Hong Kong moet van tevoren getest worden of de producten niet teveel formaldehyde afgeven (niet meer dan 15 mg formaldehyde per kg levensmiddel). Ook melamine kan vrijkomen uit melaminekunststof. Het vrijkomen van melamine uit melaminekunststof blijft onder de grens die is vastgelegd in de wet (10/2011/EU). Broodtrommels en drinkbekers gemaakt van melaminekunststof zijn bij normaal gebruik veilig.  

Glas

Sommige broodtrommels en drinkbekers zijn gemaakt van glas. Dit glas bestaat voornamelijk uit de stof silica of siliciumdioxide (SiO2). Chemische stoffen komen niet snel vrij uit glas. In de wet (1935/2004/EG) staat dat bij producten van glas en glaskeramiek, die gebruikt worden voor het bewaren van voedsel, er maar een kleine hoeveelheid lood en cadmium mag vrijkomen. Glazen broodtrommels en drinkbekers die in contact komen met voeding zijn bij normaal gebruik veilig.

RVS

RVS (roestvrij/roestvast staal) is een mengsel van metalen, hoofdzakelijk van  ijzer, chroom, nikkel en koolstof. Verder zijn in veel soorten RVS ook de elementen molybdeen, titanium, mangaan, stikstof en silicium aanwezig. Metaalionen worden maar in kleine hoeveelheden afgegeven. Dit heeft geen effect op de gezondheid. In de wet (1935/2004/EG) is geregeld dat broodtrommels en drinkbekers van RVS die in contact komen met voeding bij normaal gebruik veilig moeten zijn.

Hoe kan ik broodtrommels en drinkbekers veilig gebruiken?

Broodtrommels en drinkbekers zijn veilig te gebruiken als je de instructies van de producent opvolgt. Op deze instructie is namelijk de veiligheidsbeoordeling gebaseerd. Als je de broodtrommels en drinkbekers op een andere manier gebruikt, kunnen er bepaalde chemische stoffen vanuit de broodtrommels en drinkbekers vrijkomen. Zo kan de temperatuur, de periode dat de voeding in de broodtrommel en drinkbeker zit en het vetgehalte en de zuurgraad van de voeding hier invloed op hebben. 

Tips

Volg de instructies

Gebruik de broodtrommels en drinkbekers altijd volgens de instructies van de producent. Kijk bijvoorbeeld in de instructie of je de broodtrommel of drinkbeker in de magnetron of oven kunt gebruiken. Reinig de broodtrommel en drinkbeker ook volgens de instructies van de producent.

Let extra op als je online broodtrommels en drinkbekers bestelt:

1. Online producten kopen bij Nederlandse webwinkel: doorgaans veilig.
2. Online producten kopen bij webwinkel binnen de Europese Unie: doorgaans veilig.
3. Online producten kopen bij webwinkel buiten de Europese Unie: mogelijk onveilig.

Alternatieven

Je kunt kiezen voor een broodtrommel of drinkbeker gemaakt van plastic, melaminekunststof, RVS (roestvrij/roestvast staal) of glas.

Keurmerken en beweringen

In (online) productbeschrijvingen van plastic broodtrommels en drinkbekers staan soms beweringen. Bijvoorbeeld dat broodtrommels of drinkbekers 'BPA-vrij', 'PVC-vrij', ‘Lood-vrij’ of ‘Ftalaat-vrij’ zijn. Dit is informatie die producenten zelf in de productbeschrijving mogen zetten. Wil je weten of een chemische stof wel of niet in een product zit, vraag het na bij de producent.

Op de website van Milieu Centraal is een keurmerkenwijzer te vinden. Hierin worden veel keurmerken op het gebied van duurzaamheid en milieu genoemd en uitgelegd.

Bewaren en weggooien

Broodtrommels en drinkbekers gemaakt van plastic, melaminekunststof, glas en RVS gooi je weg bij het restafval. Meer informatie over het weggooien van producten vind je op de website van Milieu Centraal.