In het kort.
Fijnstof bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes. Deze deeltjes zijn zo klein dat je ze kan inademen. Fijnstof komt vrij bij het gebruik van sommige producten, zoals tijdens het branden van kaarsen en wierook en het rijden met de auto. Het draagt bij aan luchtvervuiling. Fijnstof is niet goed voor de gezondheid. De concentratie fijnstof in huis kun je verlagen door goed te ventileren.
Waarom zit deze stof in producten?.
Fijnstof bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes. Deze deeltjes zijn zo klein dat je ze kan inademen. Fijnstofdeeltjes kunnen uit verschillende chemische stoffen bestaan, zoals metalen en zouten.
Fijnstof komt vrij bij het gebruik van sommige producten. Er kunnen verschillende bronnen van fijnstof in huis zijn. Fijnstof zit bijvoorbeeld in tabaksrook. Dit is in huizen waar mensen roken de belangrijkste bron van fijnstof. Daarnaast komt het vrij tijdens het stoken van de open haard, koken, stofzuigen en bij het branden van kaarsen of wierook.
Ook energiecentrales en motorvoertuigen, zoals auto’s, brommers en vliegtuigen, kunnen kleine deeltjes in de vorm van fijnstof uitstoten. Een bekend voorbeeld hiervan is roet. Ook gassen, zoals sommige vluchtige organische stoffen, kunnen via chemische reacties in de atmosfeer fijnstofdeeltjes worden. De uitstoot van fijnstof draagt bij aan luchtvervuiling.
Is deze stof veilig?.
Fijnstof is niet goed voor de gezondheid. Al is er over de mogelijke gezondheidseffecten van fijnstof binnenshuis nog weinig bekend. Het is wel te verwachten dat de gezondheidseffecten voor een groot deel hetzelfde zijn als effecten die gevonden zijn bij bepaalde concentraties fijnstof in de buitenlucht. Fijnstof kan een rol spelen bij het ontstaan en verergeren van longziekten, hart- en vaatziekten en mogelijk ook hersenziekten. Ook kan fijnstof in de buitenlucht zorgen voor een lagere levensverwachting. Hoeveel de levensverwachting omlaag gaat, hangt onder andere af van de hoeveelheid fijnstof die wordt ingeademd en de samenstelling van fijnstof.
Mensen met luchtwegaandoeningen of hart- en vaatziekten, jonge kinderen en ouderen zijn extra gevoelig voor de effecten van fijnstof op hun gezondheid. Op de website van het RIVM vind je meer informatie over fijnstof en de schadelijke effecten daarvan.
Gebruik producten waarbij fijnstof in de lucht kan vrijkomen, zoals kaarsen en wierook, met mate en in goed geventileerde ruimtes. Let er op dat je zo min mogelijk luchtvervuilende activiteiten tegelijkertijd uitvoert. Steek bijvoorbeeld niet tijdens het branden van kaarsen of wierook de open haard aan. Ventileer het liefst extra tijdens een luchtvervuilende activiteit.
Meer informatie.
Hoe klein is fijnstof?
Fijnstof wordt vaak aangeduid met de term PM wat staat voor “particulate matter”, de Engelse benaming van fijnstof. Het getal achter de term PM geeft de maximale deeltjesgrootte in micrometers aan (1 centimeter is 10.000 micrometer). Op basis van de deeltjesgrootte, is fijnstof in drie groepen verdeeld:
PM10: Dit zijn alle deeltjes kleiner dan 10 micrometer. De grootste deeltjes hiervan blijven achter in de bovenste luchtwegen. Deeltjes kleiner dan 1 micrometer bereiken makkelijker de longen.
PM2,5: Dit zijn fijnere deeltjes fijnstof. Deze deeltjes zijn kleiner dan 2,5 micrometer. Ze blijven lang aanwezig in de lucht. Deze deeltjes kunnen doordringen tot in de longen en een klein deel blijft daar achter na inademen.
PM0,1: Dit zijn deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer. PM0,1 zijn dus nanodeeltjes en worden ook wel ultrafijnstof genoemd. Ultrafijnstof dat in de luchtwegen en longen achterblijft kan in de bloedbaan terechtkomen.
Wat zegt de wet over fijnstof?
Om de kwaliteit van de buitenlucht zo goed mogelijk te houden, zijn er wettelijke normen voor de uitstoot van fijnstof. Het RIVM heeft advieswaarden bepaald voor uitstoot van fijnstof in huis, om gezondheidsschade te voorkomen. Deze advieswaarden worden gebruikt om de kwaliteit van de binnenlucht te beoordelen. De advieswaarden voor PM10 fijnstof zijn 50 microgram per m3 per dag en 20 microgram per m3 als gemiddelde per jaar. Voor PM2,5 zijn deze waarden 25 microgram per m3 per dag en 10 microgram per m3 als gemiddelde per jaar. Voor ultrafijnstof is er geen advieswaarde vastgesteld, omdat er nog niet voldoende kennis over de gezondheidseffecten is. Voor alle fijnstof geldt: hoe lager de concentratie fijnstof, hoe beter. Het is niet zeker dat je gezondheidsschade altijd voorkomt als de concentraties fijnstof onder de wettelijke normen of advieswaarden blijven.
Kijk voor meer informatie over fijnstof op de website van het RIVM.
Tips om de concentratie fijnstof in huis te verlagen
Hoge concentraties fijnstof binnen voorkom je door goed te ventileren. Een paar tips:
Zet de ventilatieroosters in huis altijd open
Gebruik de afzuigkap tijdens het koken
Ventileer extra tijdens een luchtvervuilende activiteit, zoals het branden van kaarsen of wierook, het stoken van de open haard of tijdens het koken. Dit kan door bijvoorbeeld een raam open te zetten.
Op de website van Milieu Centraal vind je meer tips voor het ventileren van je huis.