In het kort.
Fijnstof bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes. Deze deeltjes zijn zo klein dat je ze kan inademen. Fijnstof komt vrij bij het gebruik van sommige producten, zoals tijdens het branden van kaarsen en wierook en het rijden met de auto. Fijnstof is niet goed voor de gezondheid. De hoeveelheid fijnstof in huis kun je verlagen door goed te ventileren.
Waarom zit deze stof in producten?.
Fijnstof bestaat uit in de lucht zwevende deeltjes. Deze deeltjes zijn zo klein dat je ze kan inademen. Fijnstofdeeltjes kunnen uit verschillende chemische stoffen bestaan, zoals metalen, microplastics en zouten.
Bronnen van fijnstof in huis
Fijnstof komt vrij bij het gebruik van sommige producten. Er kunnen verschillende bronnen van fijnstof in huis zijn. Fijnstof zit bijvoorbeeld in tabaksrook. Dit is in huizen waar mensen roken de belangrijkste bron van fijnstof. Daarnaast komt het vrij tijdens het stoken van de open haard, koken en bij het branden van kaarsen of wierook. Ook als textiel, zoals kleding en gordijnen, slijt, komen er kleine vezels vrij. Deze vezels kunnen in de lucht blijven zweven als fijnstof. Daarnaast laat textiel gemaakt van synthetische vezels, zoals polyester en nylon, microplastics los. Dit gebeurt zowel bij gebruik als in de was. Deze kleine plastic deeltjes kunnen ook als fijnstof in huis voorkomen.
Uitstoot van fijnstof in de buitenlucht
Ook energiecentrales en motorvoertuigen, zoals auto’s, brommers en vliegtuigen, kunnen kleine deeltjes in de vorm van fijnstof uitstoten. Een bekend voorbeeld hiervan is roet. Ook gassen, zoals sommige vluchtige organische stoffen, kunnen via chemische reacties in de atmosfeer fijnstofdeeltjes worden. De uitstoot van fijnstof draagt bij aan luchtvervuiling.
Is deze stof veilig?.
Als je fijnstof inademt, is dit niet goed voor je gezondheid. Het kan een rol spelen bij het ontstaan en verergeren van longziekten, hart- en vaatziekten en mogelijk ook hersenziekten. Het inademen van fijnstof in de buitenlucht kan er ook voor zorgen dat je minder oud wordt. Het maakt hierbij uit hoeveel fijnstof je inademt en welke samenstelling fijnstof heeft. Het is niet precies bekend in welke mate het inademen van fijnstof in huis de gezondheid beïnvloedt, maar waarschijnlijk is het ongeveer even schadelijk als het inademen van dezelfde hoeveelheid fijnstof in de buitenlucht.
Mensen met luchtwegaandoeningen of hart- en vaatziekten, jonge kinderen en ouderen hebben sneller last van gezondheidsklachten door het inademen van fijnstof. Op de website van het RIVM vind je meer informatie over fijnstof en de schadelijke effecten daarvan.
Gebruik producten waarbij fijnstof in de lucht kan vrijkomen, zoals kaarsen en wierook, met mate en in goed geventileerde ruimtes. Zet bijvoorbeeld een raam open. Let erop dat je zo min mogelijk luchtvervuilende activiteiten tegelijkertijd uitvoert. Steek bijvoorbeeld niet tijdens het branden van kaarsen of wierook de open haard aan. Ventileer het liefst extra tijdens een luchtvervuilende activiteit.
Meer informatie.
Hoe klein is fijnstof?
Fijnstof wordt vaak aangeduid met de term PM wat staat voor “particulate matter”. Dit is de Engelse benaming van fijnstof. Het getal achter de term PM geeft de maximale deeltjesgrootte in micrometers aan (1 centimeter is 10.000 micrometer). Op basis van de deeltjesgrootte, is fijnstof in drie groepen verdeeld:
PM10: Dit zijn alle deeltjes kleiner dan 10 micrometer. De grootste deeltjes hiervan blijven achter in de bovenste luchtwegen.
PM2,5: Dit zijn fijnere deeltjes fijnstof. Deze deeltjes zijn kleiner dan 2,5 micrometer. Ze blijven lang aanwezig in de lucht. Deeltjes kleiner dan 1 micrometer dringen makkelijker door tot in de longen. Een klein deel blijft daar achter na inademen.
PM0,1: Dit zijn deeltjes kleiner dan 0,1 micrometer. Dit zijn nanodeeltjes en worden ook wel ultrafijnstof genoemd. Ultrafijnstof dat in de luchtwegen en longen achterblijft kan in de bloedbaan terechtkomen.
Wat zegt de wet over fijnstof?
Om de kwaliteit van de buitenlucht zo goed mogelijk te houden, zijn er wettelijke normen voor de uitstoot van fijnstof. Er zijn Europese grenswaardes voor de hoeveelheid PM10 en PM2,5 in buitenlucht vastgelegd in richtlijn 2008/50/EG. Voor fijnstof in de binnenlucht zijn geen wettelijke normen vastgesteld. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft wel advieswaarden bepaald voor de hoeveelheid fijnstof in huis. Voor alle fijnstof geldt: hoe lager de concentratie fijnstof, hoe beter. Het is niet zeker dat je gezondheidsschade altijd voorkomt als de concentraties fijnstof onder de wettelijke normen of advieswaarden blijven.
Kijk voor meer informatie over fijnstof op de website van het RIVM.
Tips om de concentratie fijnstof in huis te verlagen
Hoge concentraties fijnstof in huis voorkom je door goed te ventileren. Een paar tips:
Zet de ventilatieroosters in huis altijd open
Gebruik de afzuigkap tijdens het koken
Ventileer extra tijdens een luchtvervuilende activiteit, zoals het branden van kaarsen of wierook, het stoken van de open haard of tijdens het koken. Dit kan door bijvoorbeeld een raam open te zetten.
Stofzuig met een stofzuiger met een goed filter, bijvoorbeeld een HEPA filter. Als je stofzuigers zonder goed filter gebruikt, kan er juist meer fijnstof in de lucht terechtkomen.
Op de website van Milieu Centraal vind je meer tips voor het ventileren van je huis.