In het kort.
Microplastics zijn plastic deeltjes die kleiner zijn dan 5 millimeter. Ze ontstaan als plastic zwerfafval en autobanden slijten en als je kleding wast. Ze kunnen soms ook als ingrediënten in producten zitten, bijvoorbeeld in persoonlijke verzorgingsproducten, was- en reinigingsmiddelen en verf. Sinds 17 oktober 2023 geldt er een Europees verbod op de verkoop van microplastics en producten met microplastics. Voor de meeste producten geldt die meteen en voor enkele producten geldt een overgangstermijn.
Microplastics komen veel voor in het milieu, omdat ze niet of slecht afbreekbaar zijn. Naar de van microplastics in het milieu en voor de gezondheid wordt veel onderzoek gedaan.
Waarom zit deze stof in producten?.
Een grote bron van microplastics is het slijten van plastic zwerfafval en autobanden. Microplastics ontstaan ook als bijvoorbeeld kleding, tapijt of plastic producten slijten. In rubbergranulaat, dat gebruikt wordt als zacht instrooimateriaal voor kunstgrasvelden, zitten vaak ook microplastics. Verder zitten microplastics soms als ingrediënt in producten, bijvoorbeeld als in persoonlijke verzorgingsproducten of verf, als scrubkorrels in persoonlijke verzorgingsproducten, zoals scrubproducten en tandpasta, en als in medicijnen. Ook veel glitters bevatten microplastics. Sinds 17 oktober 2023 geldt er een Europees verbod op de verkoop van microplastics en producten met microplastics. Zie voor meer informatie het kopje ‘Maatregelen om microplastics in het milieu te verminderen’.
Is deze stof veilig?.
Het is nog onbekend bij welke hoeveelheden microplastic er effecten voor het milieu ontstaan en welke gevolgen microplastics hebben voor je gezondheid.
Dit komt onder meer omdat de vorm, grootte en samenstelling van microplastics sterk verschillen. Door verschillende vormen en groottes, zoals bolletjes, vlokken en vezelvormige deeltjes, verschilt het per vorm en grootte van het microplastic hoeveel er in je lichaam terechtkomt. Ook door de verschillende samenstelling van chemische stoffen in verschillende microplastics kunnen de effecten anders zijn.
Verder is het ook nog onduidelijk in hoeverre , die zich hechten aan microplastics, verspreiden en op welke manier deze micro-organismen mogelijk de gezondheid beïnvloeden.
Om de mogelijke risico’s van microplastics te kunnen inschatten, lopen er op dit moment veel onderzoeken.
Meer informatie.
Maatregelen om microplastics in het milieu te verminderen
Microplastics worden overal gevonden, in het water, in de lucht, in de bodem en ook in ons lichaam. Hoewel de effecten van microplastics op het milieu en de gezondheid nog onvoldoende bekend zijn, probeert de Europese Unie uit voorzorg het vrijkomen van microplastics in het milieu te voorkomen of verminderen. Binnen Europa geldt sinds 17 oktober 2023 een verbod op de verkoop van microplastics en producten met microplastics. Voor de meeste producten geldt dit meteen, zoals voor scrubkorrels in persoonlijke verzorgingsproducten, losse glitters en glitters die ergens aan bevestigd zijn, zoals aan kleding en feesthoeden. Voor andere producten geldt een overgangstermijn, zoals voor instrooimateriaal in kunstgrasvelden en glitters in nagellak. Deze producten mogen tot het einde van die termijn verkocht worden. Als scrubkorrels in persoonlijke verzorgingsproducten gebruiken producenten nu andere ingrediënten, bijvoorbeeld gemalen vruchtenpitten, zand of gehydrateerde silica. Glitters die , oplosbaar, natuurlijk of anorganisch zijn, vallen niet onder het verbod en mogen dus wel verkocht worden. Ook producten waarin glitters vastzitten, bijvoorbeeld glitterlijm en glitterverf, mogen wel verkocht worden.
Verder geldt vanaf juli 2021 de Europese richtlijn voor minder wegwerpplastic in zee (2019/904/EU). Deze richtlijn gaat over plastic wegwerpproducten, zoals drinkbekers, bestek, rietjes en wattenstaafjes. Door de strengere eisen en verboden zal het zwerfafval verminderen en minder uiteenvallen in microplastics.