In het kort.
Pyrethroïden vormen een groep stoffen die heel giftig zijn voor insecten. Ze zitten in kleine hoeveelheden in producten om insecten af te weren, of in grotere hoeveelheden om insecten te doden. Bij zijn producten met pyrethroïden . Gebruik producten met pyrethroïden volgens de gebruiksaanwijzing.
Waarom zit deze stof in producten?.
Pyrethroïden zitten in veel bestrijdingsmiddelen om insecten te weren of te bestrijden. Voorbeelden van pyrethroïden zijn: pyrethrinen, prallethrin, metofluthrin, permethrin, deltamethrin, flumethrin, transfluthrin, alfa-cypermethrin, 1R-trans-fenothrin en Lambda-cyhalothrin.
Niet alle pyrethroïden mogen voor hetzelfde doel worden gebruikt. Sommige worden gebruikt om insecten te bestrijden in de landbouw. Andere zitten in producten om insecten in en om het huis te bestrijden, zoals in sommige anti-muggenmiddelen en anti-mierenmiddel. Of in producten om andere insecten zoals motten, wespen of zilvervisjes te bestrijden. Daarnaast zitten sommige pyrethroïden in anti-vlooienmiddel om huisdieren vrij te houden van vlooien en teken. Verder kan kleding behandeld zijn met pyrethroïden als anti-tekenmiddel om bijvoorbeeld hoveniers en boswachters te beschermen tegen teken.
Is deze stof veilig?.
Pyrethroïden zijn giftig bij inslikken en kunnen de huid, ogen en luchtwegen irriteren. Vermijd contact met de huid, de ogen en inademing van pyrethroïden. Sommige mensen zijn gevoelig voor pyrethroïden en kunnen allergische reacties krijgen na contact met de huid. Als je weet dat je allergisch bent voor pyrethroïden, kies dan voor een product zonder pyrethroïden.
Bij normaal gebruik zijn producten met pyrethroïden veilig. Gebruik een product wel altijd volgens de gebruiksaanwijzing. Voor gebruik bij of in de buurt van baby’s en jonge kinderen zijn er vaak speciale aanwijzingen. Ook mag je soms producten met pyrethroïden niet gebruiken op plekken waar ze in contact kunnen komen met voedsel of drinken, zoals de keuken of eettafel.
Bewaar producten met pyrethroïden altijd buiten het zicht en bereik van kinderen. Jonge kinderen stoppen vaak van alles in hun mond en kunnen het zo per ongeluk binnenkrijgen. Daarbij zijn zij gevoeliger voor pyrethroïden door hun lagere lichaamsgewicht.
Meer informatie.
Gevaar voor nuttige insecten
Producten met pyrethroïden bestrijden ook de nuttige insecten, zoals bijen. Het gaat erg slecht met insecten in Nederland, vooral met de bijen. Probeer te voorkomen dat zulke insecten in aanraking komen met pyrethroïden. Gebruik als het kan een alternatief dat niet schadelijk is voor andere insecten.
Verschil tussen natuurlijke en synthetische pyrethroïden
Natuurlijke pyrethroïden
Pyrethrinen (soms ook ‘pyrethrines’ genoemd) is een mengsel van stoffen gemaakt uit de olie (extract) van een type chrysant (Chrysanthemum cinerariaefolium). Pyrethrinen zitten vaak in spuitbussen om verschillende soorten insecten mee te bestrijden en mogen ook worden gebruikt in de (biologische) landbouw. Vaak voegen producenten nog de stof piperonylbutoxide toe. Deze stof versterkt de werking. Piperonylbutoxide is zelf geen , maar zorgt ervoor dat pyrethroïden minder snel afbreken in het lichaam van de insecten.
‘Natuurlijk’ betekent niet automatisch goed of veilig. Toch zijn natuurlijke pyrethrinen minder schadelijk voor zoogdieren en vogels dan veel synthetische pyrethroïden. Maar ze zijn nog steeds erg schadelijk voor vissen en nuttige insecten, zoals bijen.
Synthetische pyrethroïden
Prallethrin, metofluthrin, permethrin, deltamethrin, flumethrin, transfluthrin, alfa-cypermethrin, 1R-trans-fenothrin en lambda-cyhalothrin zijn voorbeelden van synthetische pyrethroïden. Ze zijn speciaal ontwikkeld om ervoor te zorgen dat de pyrethroïden beter werken. Veel synthetische pyrethroïden breken minder snel af dan natuurlijke pyrethroïden. Ook kunnen ze nog giftiger zijn voor bepaalde soorten insecten, of juist minder giftig voor bepaalde (huis)dieren.
Permethrin en deltamethrin behoren tot de bekendste synthetische pyrethroïden. Ze zitten bijvoorbeeld in verschillende producten om insecten in huis te bestrijden, in houtconserveringsmiddelen om hout tegen aantasting door insecten te beschermen en ook in sommige producten om parasieten bij honden te bestrijden. Verder wordt permethrin gebruikt om kleding te behandelen. De kleding beschermt dan bepaalde beroepsgroepen, zoals hoveniers en boswachters, tegen insecten. Permethrin mag in de Europese Unie niet meer worden gebruikt in de landbouw. In elektrische verdampers tegen muggen (muggenstekkers) zit meestal prallethrin, transfluthrin, metofluthrin, of alfa-cypermethrin.
Verschil tussen type I en II pyrethroïden
Op basis van hun chemische structuur worden pyrethroïden ook wel verdeeld in type I en type II pyrethroïden. Type I en type II pyrethroïden hebben net een iets ander effect en daardoor andere vergiftigingsverschijnselen. In het algemeen zijn type II pyrethroïden iets sterker en schadelijker. Pyrethrinen, prallethrin, metofluthrin, permethrin, transfluthrin en 1R-trans-fenothrin zijn type I pyrethroïden. Deltamethrin, flumethrin, alfa-cypermethrin en lambda-cyhalothrin zijn type II pyrethroïden.
Wat zegt de wet over pyrethroïden?
Pyrethroïden zitten in allerlei bestrijdingsmiddelen, zoals diergeneesmiddelen, en gewasbeschermingsmiddelen. Al deze middelen moeten in Nederland zijn toegelaten en een toelatingsnummer hebben, zie de pagina Bestrijdingsmiddelen voor meer informatie.