In het kort.
Glyfosaat is een die wordt gebruikt in middelen om onkruid te bestrijden. Sinds 2023 mogen in Nederland geen middelen met glyfosaat meer kopen of gebruiken. Er is veel discussie over de mogelijke schadelijke effecten van het gebruik van glyfosaat op mens en milieu.
Waarom zit deze stof in producten?.
Glyfosaat is een werkzame stof in onkruidbestrijdingsmiddelen, vooral gebruikt in de landbouw. Het doodt of beschadigt planten waarmee het in aanraking komt.
Glyfosaat werd in de jaren 70 ontwikkeld door het Amerikaanse bedrijf Monsanto en werd bekend onder de merknaam Roundup. Tegenwoordig maken andere producenten ook glyfosaat. De merknaam Roundup wordt ook gebruikt voor middelen met andere werkzame stoffen dan glyfosaat.
Sinds 2023 mogen particulieren in Nederland geen middelen met glyfosaat meer kopen of gebruiken. Voor boeren en telers blijven deze middelen wel beschikbaar.
Is deze stof veilig?.
Er is veel discussie over mogelijke schadelijke effecten van glyfosaat op mens en milieu. Bijvoorbeeld over de vraag of glyfosaat kankerverwekkend is of niet en of het de ziekte van Parkinson kan veroorzaken. Er wordt ook veel onderzoek naar gedaan.
Is glyfosaat kankerverwekkend?
Internationale organisaties zijn het hierover niet eens. Volgens het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) is glyfosaat waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens. De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) en het Europees Chemicaliën Agentschap (ECHA) geven aan dat glyfosaat niet kankerverwekkend is. Het verschil komt doordat organisaties soms andere gegevens gebruiken of dezelfde gegevens anders beoordelen.
Glyfosaat en de ziekte van Parkinson
Er zijn aanwijzingen dat mensen die lang met chemische stoffen hebben gewerkt, zoals boeren die gebruiken, een grotere kans hebben op ziekten van het zenuwstelsel, zoals Parkinson. Zulke ziekten ontstaan vaak door een combinatie van factoren zoals ouderdom, leefstijl en langdurige blootstelling aan stoffen. Dit maakt het moeilijk om één stof als oorzaak aan te wijzen. Er is nu nog onvoldoende informatie om te bepalen of glyfosaat Parkinson kan veroorzaken. Wetenschappers doen hier veel onderzoek naar.
Glyfosaat in grond- en oppervlaktewater
Uiteindelijk komt glyfosaat, of AMPA (de stof waarin glyfosaat wordt omgezet), terecht in het grond- of oppervlaktewater. Uit het grond- of oppervlaktewater wordt ook drinkwater gemaakt. Glyfosaat kan daarom ook de kwaliteit van het drinkwater bedreigen. Daarom geldt dat er maar heel weinig glyfosaat of AMPA in grond- of oppervlaktewater mag voorkomen.
Meer informatie.
Wat zegt de wet over glyfosaat?
Sinds 2023 mogen particulieren in Nederland geen onkruidbestrijdingsmiddelen met glyfosaat meer kopen of gebruiken. Voor boeren en telers in de landbouw geldt dit verbod niet, zij mogen glyfosaat nog wel toepassen. Andere professionals, zoals hoveniers, mogen dat niet meer (zie het Besluit en de Regeling). Als uitzondering hierop mogen onkruidbestrijdingsmiddelen (ook met glyfosaat) wel gebruikt worden langs het spoor en op vliegvelden. Dit komt omdat andere manieren om onkruid te bestrijden daar niet goed mogelijk of gevaarlijk zijn.
De Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid (EFSA) beoordeelt om de zoveel jaar de veiligheid van werkzame stoffen in onkruidbestrijdingsmiddelen, dus ook van glyfosaat. Het College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en ( ) beoordeelt in Nederland of een onkruidbestrijdingsmiddel met glyfosaat is voor mens, dier en milieu. Het Ctgb bepaalt ook of een onkruidbestrijdingsmiddel mag worden verkocht in Nederland.